background image
BÖLÜM 10 n
KALP YETERS
PROGNOZ
EP
Dr. Keskin Kaplan
Kalp yetersizli¤i (KY) s>k hastaneye yat>fllar, çoklu ilaç kullan>-
m>, efor kapasitesinin azalmas> gibi tablolar> içeren ve hastan>n
yaflam kalitesini önemli ölçüde bozan bir sendromdur. Bunun
yan>nda kalp yetersizli¤inin prognozu asl>nda ço¤u onkolojik
hastal>klardan daha ölümcül olarak nitelendirebilir ve progno-
zu daha kötüdür. Tan> konmufl hastalar>n yaklafl>k %50'si 4 y>l
içerisinde hayat>n> kaybetmektedir (1-3). Tüm bu veriler KY te-
davisinde mortaliteyi ve morbiditeyi azaltacak tedavi seçenek-
lerinin gereklili¤ini ortaya koymaktad>r.
Kalp yetersizli¤i s>kl>¤> logaritmik olarak artmaktad>r. Kalp
yetersizli¤i tan>s> alm>fl hasta say>s>n>n artmas> bu sendromun
önemini daha da artt>rmaktad>r. Avrupa Kardiyoloji Derne¤i-
nin (ESC) epidemiyolojik verileri, Avrupa'da en az 15 milyon
KY hastas>n>n oldu¤u belirtilmektedir (1). Amerikan Kardiyo-
loji Derne¤i ve Amerikan Kalp Cemiyetinin (AHA/ACC) 2009
y>l>nda güncellenen eriflkinlerde KY tan>s> ve tedavisi k>lavuzu
bu sendromun hem yayg>nl>¤>na hem de getirdi¤i maddi yüke
dikkati çekmektedir (2).
Kalp yetersizli¤inde henüz yap>sal olarak miyokard hasar>
ortaya ç>kmam>fl hastalar>n da tedavisi günümüzde önem ka-
zanm>flt>r. Klinik olarak belirti veren KY tablosu bir son nokta
olarak kabul edilmeli ve hastalar>n bu noktaya gelene kadar
y>llar içerisinde birçok klinik ve patofizyolojik aflamadan geç-
mektedir. KY günümüzde 4 evreye ayr>lm>flt>r. Evre A henüz
yap>sal kalp hastal>¤> ortaya ç>kmam>fl ancak önemli risk fak-
törlerine (Diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi) sahip hastala-
r> kapsamaktad>r (4).
Kalp yetersizli¤inin önlenmesinde koroner arter hastal>¤>,
diyabet ve hipertansiyonu di¤er risk faktörlerinden ayr> bir ye-
re koymakta fayda vard>r. Bu hastal>klar>n öncelikle varl>¤>n>n
saptanmas> ve k>lavuzlara uygun bir flekilde ilaç ve ilaç d>fl>
yöntemlerle kontrol alt>nda tutulmas> önem tafl>maktad>r. Hi-
pertansiyon tedavisinde birinci hedef kan bas>nc>n> kontrol al-
t>na almak olmal>d>r. Ancak ilaç seçiminde diyabet, koroner ar-
ter hastal>¤> ve böbrek yetersizli¤i gibi efllik eden hastal>klar
göz önünde bulundurulmal>d>r (5-8).
sal miyokard hasar> geliflmifl (sol ventri-
kül hipertrofisi, geçirilmifl miyokard infarktüsü, sol ventrikül
bölgesel duvar hareket kusuru) evre B hastalar oluflturmakta-
d>r. Bu hastalar henüz KY aç>s>ndan asemptomatiktir. Evre C
hastalar ise yap>sal miyokard hasar> geliflmifl ve KY'ye ba¤l> kli-
nik yak>nmalar> daha önce olmufl veya hali haz>rda olan hasta-
lard>r. Evre B ve C hastalarda art>k prognoza ve semptomlara
etki eden farmakolojik ajanlar>n uygulanmas> gerekmektedir.
Kalp yetersizli¤inde s>kl>kla görülen hastal>k seyri, kalpte
yap>sal bozukluklar>n ve nörohormonal aktivasyonun bafllad>-
¤> asemptomatik dönem (evre B), klinik yak>nmalar>n görülme-
ye bafllad>¤> ve alevlenmeler gösterdi¤i dönem (Evre C) ve ya-
k>nmalar>n art>k müzmin hale geldi¤i ve takiben olgunun kay-
bedilmesiyle sonuçlanan son dönem (Evre D) fleklinde olmak-
tad>r. Bu dönem günümüzde evre D olarak tan>mlan>rken, te-
daviye dirençli KY, son dönem KY ve ilerlemifl KY olarak da
adland>r>lmaktad>r. Bu dönem hastalar>n optimal farmakolojik
tedaviye (ADE inhibitörleri, beta blokerler, aldosteron antago-
nistleri, digoksin, diüretikler) ra¤men yak>nmalar>n>n devam
etmesi, çok k>sa aral>klarla hastaneye yatma ihtiyac> duymalar>
ve devaml> inotrop infüzyonu, mekanik dolafl>m deste¤i, kalp
nakli gibi daha agresif tedavi yöntemlerine ihtiyaç duymalar>
ile karakterizedir.
Son dönem KY geliflen olgularda bir y>ll>k mortalite
%50'dir. Aç>kca görülece¤i üzere bu mortalite lenfoma, lösemi
ve di¤er ço¤u maligniteden daha kötü prognoz anlam>na gel-
mektedir.
Kalp yetersizli¤inde prognoz hastalar>n bulunduklar> evre,
fonksiyonel s>n>flar>, hemodinamik özellikleri ve biyokimyasal
belirteçlerin düzeylerine göre de¤iflmektedir. Akut KY tablo-
sunda tedavi öncesi BNP düzeyleri prognostik öneme sahip ol-
makla beraber özellikle taburculukta bak>lan BNP de¤erleri
uzun dönem prognozu göstermesi aç>s>ndan daha de¤erlidir.
Hastane içerisinde ölçülen yüksek BNP düzeyleri kötü prognoz
göstergesidir. Akut KY hastalar>nda hemodinamik özellikler de
prognoz aç>s>ndan önem tafl>maktad>r. Pulmoner kama bas>nc>
ve periferik perfüzyonun durumuna göre hastalar>n 4 s>n>fa ay-
r>ld>¤> s>n>flamada her bir profil farkl> prognostik özellikler
gösterir. Pulmoner kama bas>nc> normal-periferik perfüzyonun
iyi oldu¤u kuru-s>cak hastalara göre, pulmoner kama bas>nc>
yüksek-periferik perfüzyonun iyi oldu¤u >slak-s>cak hastalar 2
kat, pulmoner kama bas>nc> yüksek-periferik perfüzyonun kö-
tü oldu¤u >slak-so¤uk hastalar 2,5 kat daha fazla 1 y>ll>k morta-
liteye sahiptir (9). Kronik KY hastalar>n>n prognozuna bak>ld>-
¤>nda tan> konulmufl olan hastalar>n yar>s>n>n 4 y>l içerisinde
hayat>n> kaybetti¤i görülmektedir. Son dönem KY hastalar>n>n
prognozlar>n>n oldukça kötü oldu¤u görülmektedir. Evre D,
KY hastalar>n>n %50'den az> 3-6 ay hayatta kalabilmektedir
(10). KY hastalar>nda uygulanan ilaç d>fl> tedavi yöntemlerin-
den implante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD) uygu-
lamas>, kardiyak resenkronizasyon tedavisi ve ventriküler des-
tek cihazlar>n>n evre D KY hastalar>nda yaflam beklentisini
uzatt>¤> gösterilmifltir (11-12). Bugün için ilaç d>fl> tedavi yön-
temleri içerisinde prognoza en etkili flekilde düzelten tedavi se-
çene¤i kalp naklidir. Günümüzde kalp nakli evre D KY hasta-
135