background image
grup hastalar kalp yetersizli¤i sendromun küçük bir k>sm>n>
temsil etmektedirler. Çeflitli elefltirilere ra¤men k>lavuzun gün-
cellemelerinde de bu yaklafl>m savunulmufl bu sayede koruyu-
cu hekimlik sisteminden faydalanmak suretiyle hastal>k gelifl-
meden ve/veya semptomlar geliflmeden tan> konulmas> ve te-
davisi amaçlanmaktad>r. Ayr>ca Avrupa kardiyoloji derne¤i k>-
lavuzu da asemptomatik kalp yetersizli¤i mortalitesinin yük-
sek oldu¤unu ve tedavi ile mortalitenin azalt>labildi¤ini vurgu-
lamakta bu nedenle kardiyak fonksiyon bozuklu¤u flüphesi
olan tüm hastalarda objektif testlerin (EKG, TELE, Ekokardi-
yografi, Manyetik Rezonans Görüntüleme ve Koroner Anjiyog-
rafi) kullan>m> vurgulanmaktad>r (1).
Teknolojideki h>zl> geliflmeler ve geliflmelerin klinik prati¤e
aktar>lmas>yla birlikte pek çok hastan>n h>zl> ve etkin bir flekil-
de etiyolojik tan>s> konulabilmifltir. Ancak ayn> h>zla kalp yeter-
sizli¤i ile ilgili tan>mlamalarda yenilenme izlenmemifltir. Örne-
¤in y>llard>r kullan>lan "konjestif kalp yetersizli¤i" tabirinin ye-
ri günümüzde k>s>tlanm>fl görünmektedir. Konjesyon bulgular>
tedavi ile ortadan kalkt>ktan olsa bile hastalar "konjestif kalp
yetersizli¤i" olarak adland>r>lmaktad>r. Bunun yerine hastala-
r>n konjestif semptomlar>n>n ön planda oldu¤u dönemler de
dekompanse kalp yetersizli¤i olarak tan>mlanmalar>, tedavi ile
konjestif semptomlar> düzeldikten sonra ise kompanse kronik
kalp yetersizli¤i olarak ifade edilmeleri daha uygun görünmek-
tedir.
Kalp Yetersizli¤i Semptomlar>
Kalp yetersizli¤inin kardinal semptomlar> bu k>s>mda ayr>nt>l>
olarak ele al>nacakt>r. Ancak pek çok hastal>kta kalp yetersizli-
¤i semptomlar> izlenebilmektedir. Yine baz> kalp yetersizli¤i
hastalar>nda semptomlar minimal veya silikken baz> hastalarda
semptomlar yo¤un ve çok say>da semptom bir arada izlenmek-
tedir. Burada unutulmamas> gereken nokta semptomlar>n yo-
¤un ve çok say>da olmas>n>n hastal>¤>n fliddetiyle s>kl>kla kora-
le olmad>¤>d>r. Ciddi sol ventrikül fonksiyon bozuklu¤u olan
bir hasta çok az semptomatik olabilece¤i gibi orta düzeyde
fonksiyon bozuklu¤u olan bir hastan>n çok daha ciddi sempto-
matik olabilir. Burada önemli olan sol ventrikülün adaptasyo-
nudur. Bu adaptasyon araya giren çeflitli sebeplerle bozuldu¤u
zamanda semptomlar ortaya ç>kmaktad>r. Kalp yetersizli¤i
semptomlar> flu flekilde özetlenebilir:
1.
Nefes darl>¤> (dispne)
2.
Kuru öksürük
3.
Yorgunluk, halsizlik
4.
Noktüri
5.
Serebral semptomlar
6.
Çarp>nt>
7.
Ödem, kar>nda fliflkinlik ve dolgunluk hissi
Nefes Darl>¤> (Dispne)
Basit bir tan>mla dispne, nefes alman>n rahats>z edici bir flekil-
de fark>nda olmakt>r (5). Sol kalp yetersizli¤inin en s>k görülen
konjestif semptomudur. Normal sa¤l>kl> kiflilerde a¤>r egzersiz
sonras>nda, hatta yetersiz kondisyonu olan bireylerde orta de-
recede egzersiz sonras> dispne görülebilir. Bu sebeple sadece is-
tirahatte ya da dispne oluflturmas> beklenmeyecek derecedeki
egzersizlerde oluflan dispne anormal kabul edilmelidir.
Kalp yetersizli¤inde sol ventrikül disfonksiyonu sebebiyle
ventrikül diayastolik bas>nc> ve sol atriyum bas>nc> artar. Bu da
pulmoner vasküler bas>nc> art>r>p, intersitisyel alana s>v> geçifli-
ne yol açar. Akci¤er kompliyans> azal>r ve sertli¤i artar. Ayr>ca,
akci¤er intersitisiyel volümündeki art>fl akci¤erlerdeki juksta-
kapiller reseptörleri aktiflefltirerek taflipneye neden olur.
Dispne hafiften fliddetliye do¤ru flu flekilde derecelendirile-
bilir:
a.
Efor dispnesi
b. Ortopne
c.
Paroksismal noktürnal dispne
d. e.
Pulmoner alveoler ödem
a. Efor dispnesi
: Efor esnas>nda beliren, dinlenince gerileyen
ve kaybolan dispnedir. Sa¤l>kl> kiflilerde de olabilir. Kalp yeter-
sizli¤inde geliflen dispnenin fark> dispneyi oluflturan efor dere-
cesidir ve kalp yetersizli¤i ilerledikçe dispne oluflturabilen efor
derecesi azal>r. Efor dispnesinin sebebi efor esnas>nda artan ve-
nöz dönüfl ve önyük art>fl>d>r. Bu pulmoner venöz konjesyonu
art>r>rak dispneye yol açar. Efor dispnesi bazen kalp yetersizli-
¤inin ilk ve tek semptomu olabilir. Hastan>n fonksiyonel kapa-
sitesinin ve takiplerinde tedaviye verece¤i cevab>n belirlenebil-
mesi için efor dispnesinin fliddeti iyi sorgulanmal>d>r. Bu amaç-
la hangi eforlar ne kadar sürede dispne geliflti¤i, dinlenmekle
kaç dakikada geriledi¤i sorulmal>d>r.
b. Paroksismal noktürnal dispne
: Yatt>ktan iki-befl saat sonra
bo¤ulma duygusu ile uyand>ran, s>kl>kla öksürük, weazing,
terlemenin efllik etti¤i, oturunca yaklafl>k yar>m saatte geçen
dispne nöbetidir. Hasta huzursuzdur, kalkar dolafl>r. Pencereyi
açarak daha fazla hava solumaya çal>flmas> tipiktir. Sol kalp ye-
tersizli¤ine ba¤l> geliflen paroksismal noktürnal dispne, bazen
bronfl astmas> ata¤> ile kar>flabilir. Ancak hastal>k öyküsü ve
özellikle bronfl astmas>nda sabaha karfl> gö¤üste t>kan>kl>k, s>-
k>flma hissi, öksürük ve balgam ç>kartma gibi semptomlar ay>-
r>c> tan>da faydal>d>r.
Paroksismal noktürnal dispnenin nedeni alt ekstremiteler-
deki intersitisyel ödem s>v>s>n>n s>rt üstü yatt>ktan sonra tedri-
cen reabsorbsiyonu sonucu intravasküler volümün art>fl> ile
62
A'DAN Z'YE KRON
fiEK
Amerikan kalp cemiyetinin Kalp yetersizli¤i evrelemesi
toplumdaki tahmini s>kl>¤>na göre flematize edilmifltir (2).
Semptomlar> olan
hastalar
Yap>sal kalp hastal>¤>, önceden
veya mevcutsemptomlar> olan
hastalar
Asemptomatik kalp hastal>¤>, sol ventrikül
hipertrofisi, dilatasyonu, geç miyokard
enfarktüsü veya valvüler kalp hastal>¤>
Kalp yetmezli¤i geliflme riski yüksek hastalar; diyabetes
mellitus, hiperteansiyon, koroner arter hastal>¤>, sol dal
blo¤u, kardiyotoksik ilaç kullan>m>
Evre D
Evre C
Evre B
Evre A