![]() bunlar>n çözeltilerinin, kat>lar>n yüzeylerini iyi >slat- malar> ve kirleri yerlerinden gevfletmeleridir. Islat- mak, genel olarak düflük yüzey gerilimi ve özellikle düflük yüzeyler aras> gerilim ile paralel yürür. Sabun- lar ve deterjanlar yukar>da da iflaret edildi¤i üzere yüzey aktif maddelerdir. Oda s>cakl>¤>nda suyun 72 dyn olan yüzey gerilimi %0.1'lik bir sabun çözeltisin- de 36 ile 25 dyn'e inmektedir. bun moleküllerini adsorbe ettikten sonra yüzey hid- rofilik olur, çünkü sabun moleküllerinin zincir k>s>m- lar> hidrofob yüzeye, polar gruplar da suya do¤ru ol- mak üzere yönelirler. Sabunlar, bütün yüzeyler tara- f>ndan fliddetle adsorbe edildiklerinden yer de¤ifltir- mek suretiyle ya¤>n yüzeyden uzaklaflmas>n> sa¤lar. Bu durum, afla¤>daki flekilde formüllendirilebilir: raf>nda yeniden çökemez. Gevfletilen kirler mekanik hareketlerle emülsiyon, süspansiyon veya misel için- de çözünmüfl olarak çözelti içine geçer ve su ile uzak- laflt>r>l>r. n>kl>d>rlar. E¤er bir emülsoidin az miktar> bir süspan- soide ilave edilirse süspansoid daha dayan>kl> olur. Burada emülsoid, süspansoiddeki parçac>klar>n etra- f>nda koruyucu bir tabaka oluflturur ve emülsoid, kendi dayan>kl>l>¤>n>n ço¤unu bu parçac>klara verir. Bu flekilde kullan>lan emülsoidlere koruyucu kolloid denir. yon NaCl ilavesiyle çöker, jelatin ilave edilince ise çökmez. Globulinler hariç, çeflitli proteinler koruyucu etkiye sahiptirler. Kan plazmas>ndaki suda çözünme- yen birçok maddeler, plazmadaki koruyucu kolloid- ler taraf>ndan çökmeksizin tafl>nabilirler. Ya¤lar ve di¤er lipidler, proteinlerin etkisiyle kolloid olarak çö- zünürler. de çökmelerine meydan verilmeksizin ç>karma kap>- s>na kadar getirilirler. loidlerin azalmas> ile, idrar tafllar>n>n oluflmas>n>n mümkün olabilece¤i bildirilmifltir. zorpsiyonu, parçalanmalar>, suyun akci¤erlerden bu- harlaflmas> vs gibi fizyolojik olaylarla devaml> bozul- maktad>r. Bundan dolay> organizmada ozmotik ba- s>nc> düzenleyen çeflitli regülasyon mekanizmalar> vard>r. Örne¤in, tuzlu yemeklerden sonra susuzluk duygusu, fazla su al>nmas>n> gerektirir. Ayn> zaman- da fazla miktarda tuz içeren idrar ç>kar>l>r ve artm>fl olan ozmotik bas>nç bu suretle düzenlenir. Buna kar- fl>l>k fazla su içilirse çok suland>r>lm>fl bir idrar ç>kar>l- mak suretiyle ozmotik bas>nç düzenli tutulmaya çal>- fl>l>r. birbiri ile birleflerek büyük moleküllere de¤iflirler. Bu flekilde ozmotik bas>nç artmaks>z>n bu maddeler hüc- relerde fazla miktarda depo edilirler. Ozmotik bas>nç molekül büyüklü¤üne de¤il, molekül say>s>na ba¤l>- d>r. Vücutta glukozun glukojene ve amino asitlerin proteinlere de¤iflmesiyle ozmotik bas>nç sabit tutulur. yin edilir. Bir çözeltinin asitli¤i veya alkalili¤i, o çö- zeltinin reaksiyonu diye belirtilir. Bunun kan ve di¤er vücut s>v>lar>nda normalden ayr>lmas> tehlikeli du- rumlar yaratabilir. denirdi. Buna uymayan reaksiyonlar bulundu¤u için bu tan>m terkedilmifltir. reaksiyonlar> kapsayamad>¤>ndan b>rak>ld>. |