partmanlar aras>nda suyun tafl>nmas>na neden olan
güçler flunlard>r:
2. Kolloid ozmotik bas>nç (Onkotik bas>nç)
3. Hidrostatik bas>nç
ozmotik bas>nc>, ozmotik etkiye sahip belirli tanecik-
lerin (özellikle elektrolitler) konsantrasyonundan ile-
ri gelir ve bütün kompartmanlarda 300-400 mVal/lit-
re'ye ulafl>r. Bir kompartmanda bulunan elektrolit
konsantrasyonunda meydana gelen de¤ifliklikler, oz-
motik bas>nc> de¤ifltirirler ve bu da su hareketine ne-
den olur. Yani vücut suyu bir çözelti kabul edilirse,
ozmotik bas>nç, çözünenlerin çözülmesiyle oluflan
bas>nçt>r.
çözelti izoozmotik yani izotonik dir.
zamanda dissosiasyon (iyon oluflumu) da dikkate al>-
n>r. Bu, osmolarite kavram> ile ifade edilir. Çözeltide
dissosiye olmayan maddelerde, molarite ve osmolari-
te ayn>d>r. Bir madde çözelti içinde iyonize oluyorsa
osmolaritesi, molarite ile mol bafl>na meydana gelen
parçac>klar>n say>s>n>n çarp>m>na eflittir. Oluflan iyon-
lar>n say>s>ndan ve dissosiasyon derecesinden osmo-
larite bulunur.
trasyonu o kadar azd>r ki, dissosiasyonun %100 oldu-
¤u kabul edilebilir.
Osm/lt'lik bir osmolariteye sahiptir.
V= Çözeltinin hacmi
N= Erimifl taneciklerin mol say>s>
R= Gaz sabiti (0.082 lt.atm./mol.K°)
T= Mutlak >s> (Kelvin derecesi olarak)
C= Konsantrasyon (mol say>s>/1lt.su=n/V)
küllerinin say>s>ndan hesaplanandan daha yüksek bir
ozmotik bas>nç ölçülür. Örne¤in, %5'lik albumin çö-
zeltisi için (mol a¤.=68000) 16 cm'lik su sütununa
denk bir ozmotik bas>nç hesaplan>r, fakat 30 cm'lik su
sütununa denk bir de¤er ölçülür. Bu fenomenin nede-
ni, protein moleküllerinin parçac>klar>n>n oluflturdu-
¤u ozmotik bas>nca eklenmesi gereken kolloid ozmo-
tik bas>nç onkotik bas>nçt>r. Kolloid ozmotik bas>nç,
makromoleküllerin biraz önce aç>klanan su ba¤lama
yetenekleriyle aç>klan>r.
ve dokular>n isterstisyel bofllu¤u aras>nda, kapillarla-
r>n arteriyel k>sm>ndan interstisyel bofllu¤a do¤ru de-
vaml> bir s>v> ak>fl>n>n neden oldu¤u bir hidrostatik
bas>nç dalgalanmas> vard>r. Bundan ötürü plazma
proteinleri kapillar duvar engelini geçememekle be-
raber yine de plazma suyunun erimifl düflük molekül-
lü yap> tafllar> (glukoz, amino asitler, ya¤ asitleri,
elektrolitler ve benzerleri) ile birlikte bir filtrasyonu
meydana gelir. Tersine kan dolafl>m sisteminde kapil-
larlar>n venöz k>s>mlar>n>n etki alan>nda filtre olmufl
suyun geriye ak>fl> meydana gelir. Bundan dolay> ka-
pillarlar>n venöz ucunda kan plazmas>n>n kolloid oz-
motik bas>nc> (20-30 Torr), hidrostatik bas>nçtan (16
Torr) daha yüksektir. Bu, devaml> s>v> al>fl verifli, sa-
bit bir flekilde dokulara madde sa¤lanmas>n> ve meta-
bolizma art>klar>n>n uzaklaflt>r>lmas>n> sa¤lar.
dan dokuya do¤ru filtrasyon, venöz tarafta ise hidros-
tatik bas>nç küçük oldu¤u için dokudan kana absorp-
siyon
ise de, yaflland>kça 1 kg vücut a¤>rl>¤> bafl>na at>lan su
miktar>n>n daha azald>¤>, yani suyun biyolojik yar>
ömrünün artt>¤> görülür. Genç organizmada, su at>l-
mas> daha fazlad>r; halbuki suyu, geliflmifl insan daha
ekonomik kullan>r (Tablo 1.3). Suyun at>lmas>n> regü-
le eden bafll>ca organlar böbrekler (800-1200), intesti-
nal kanal (100), deri ve akci¤erler (600-800 ml/24 sa-
at)'dir.