man en paard genoemd. Vertrek-
kende vanuit een KCE-rapport uit
kerregister gaf de CM aan waar slokdarm-
kanker goed en waar het minder goed
behandeld wordt.
Jaarlijks zijn er in België circa 900 geval-
len van deze moeilijk te behandelen vorm
van kanker. Gemiddeld heeft een patiënt
slechts 21% kans om vijf jaar na de diag-
nose nog in leven te zijn. Die overlevings-
kans na vijf jaar ligt echter wel tot vier
keer hoger in een ziekenhuis met ervaring.
Dat wil zeggen: in ziekenhuizen waar men
minimaal twintig operatieve ingrepen per
jaar uitvoert.
In Vlaanderen zijn 45 tot 70% van de ge-
rechtigden bij de CM aangesloten. Die cij-
fers extrapoleerde het ziekenfonds. Alleen
de universitaire ziekenhuizen van Gent
(32) en Leuven (62) halen de norm van
20 CM-patiënten. Het AZ St.-Jan Brugge-
Oostende haalt nog 11 ingrepen per jaar.
In alle andere Vlaamse ziekenhuizen gaat
het om (veel) minder dan tien ingrepen
per jaar. Omdat haar marktaandeel er la-
ger ligt, geeft de CM geen cijfers over Wal-
lonië en Brussel. Men beperkt zich tot de
mededeling dat "de gegevens voor Wallo-
nië en Brussel in dezelfde richting wijzen."
CM-voorzitter Marc Justaert stelt dat hij
met zijn demarche in de eerste plaats de
patiënten en de verwijzende artsen wou
informeren. Tevens bepleit hij een ratio-
nalisatie van het zorgaanbod. Niet elk
ziekenhuis moet elk type gespecialiseerde
zorg blijven aanbieden.
van chirurgenverenigingen, benadrukt dat
men de postoperatieve sterfte moet on-
derscheiden van de tweejaarsoverleving.
Voor de onmiddellijke sterfte, aldus de
chirurgen, is de kwaliteit van de nazorg
doorslaggevend en deze is niet gelinkt aan
het volume ingrepen. "De kwaliteit van de
nazorg hangt samen met het totaalvo-
lume geopereerde patiënten dat men op
intensieve zorg opvolgt." Daaronder vallen
dus ook de patiënten die een hart-, long-,
pancreas-, darmoperatie ondergingen. Vol-
gens de Belgische chirurgen zijn er naast
de twee UZ's in Vlaanderen én Wallonië
per provincie nog twee à drie ziekenhui-
"Mits correcte omkadering zijn ze in staat
elke zware pathologie te behandelen."
Het Collegium beveelt een versteviging
van deze structuren aan. "Samenwerking
en gezamenlijke registratie van resultaten
leidt tot kwaliteitsverbetering. Een her-
groepering per provincie is een mogelijke
optie. Maar ook de bijbehandelingen door
de medische diensten zijn cruciaal", aldus
het Collegium Chirurgicum. "In deze volg-
orde zijn structurele omkadering, samen-
werking en multidisciplinariteit de sluit-
stenen voor een optimale kankerzorg."
en ICURO reageerden gezamenlijk en vin-
den "een goed doordachte concentratie
van centra aangewezen". Ze wijzen ook
op een belangrijk manco in de gegevens
gerapporteerd aan het Kankerregister. Ze
bevatten namelijk geen informatie over
het kankerstadium.
Volgens beide koepels zijn er heel wat ar-
gumenten pro het transparant verschaf-
fen van informatie over de geleverde
zorgkwaliteit. De ziekenhuizen verwijzen
naar de aanpak van borstkanker. Op ba-
sis van de KCE-studie hierover en in sa-
menwerking met de Vlaamse Vereniging
voor Obstetrie en Gynaecologie (VVOG)
en de Belgian Section for Breast Surgeons
(BSBS) bepaalde men een basisset pro-
ces- en outcome-indicatoren. Vervolgens
valideerde het Kankerregister deze indi-
catoren in samenwerking met experten
afgevaardigd vanuit het Vlaams Indicato-
renproject voor Patiënten en Professio-
nals. Het project stimuleert ziekenhuizen
om deze indicatoren kenbaar te maken.
Dat is gepland voor het najaar.
kenfondsen (LOZ) van zijn kant benadrukt
dat zorgkwaliteit complexer is dan enkel
het aantal uitgevoerde verstrekkingen.
Ze wijzen op andere meetbare en objec-
tiveerbare indicatoren zoals mortaliteit,
heropnames enzoverder. De LOZ is voor-
stander van referentiecentra waar experti-
se aanwezig is voor hooggespecialiseerde
en complexe behandelingen. "Dat komt
niet alleen de kwaliteit ten goede, het
onvoldoende expertise kunnen patiënten
beter doorverwijzen," zo luidt het.
De opdracht van de ziekenhuizen, de huis-
arts die de patiënt begeleidt én de zieken-
fondsen is de mensen wegwijs te maken.
"De ziekenfondsen", aldus de LOZ, "beschik-
ken bovendien over de kostprijs van de be-
handeling. Daardoor kunnen ze hun leden
ook aanvullende informatie bezorgen. Want
efficiëntie veronderstelt niet alleen het me-
ten van kwaliteit maar ook dat rekening
wordt gehouden met de maatschappelijke
kostprijs. Een ziekenhuis kan erg performant
zijn maar tegen een extreem hoge kost. Dat
is dan niet meer efficiënt."
Tot slot beveelt de LOZ aan om de KCE-
rapporten meer te integreren in het beleid
en ze zoals in het Verenigd Koninkrijk
met het National Institute for Health and
Care Excellence (NICE) een meer dwin-
gend karakter te geven.
slot is "uitermate tevreden met de beslis-
sing van de CM" om namen te noemen,
maar vindt dit slechts een eerste stap. In
verschillende kwaliteitsindicatoren toe-
gankelijk gemaakt worden voor elk type
kanker. De Vlaamse overheid beschikt over
een deel van de informatie. De VLK vraagt
"met aandrang" deze beschikbaar te stel-
len en "snel werk te maken van een goede
registratie en transparantie van de kwali-
teitsindicatoren waarover ze nog niet be-
schikt." Ook de federale overheid draagt
verantwoordelijkheid in de zorg bij zeld-
zame kankers. "Een KB uit 2003 voorziet
in de oprichting van speciale programma's
voor oncologische zorg. Tien jaar later zijn
er nog steeds geen normen", dixit de VLK.
De Kankerliga roept de federale en de
Vlaamse overheid op om samenwerking
tussen ziekenhuizen te stimuleren. Zo
ontstaat een concentratie van exper-
tise om zeldzame of complexe kankers
te behandelen. "De terugbetaling van de
behandeling beperken tot ziekenhuizen
met voldoende expertise zou hierbij een
mogelijkheid kunnen zijn. Waarschijnlijk is
dat de enige methode om de ziekenhuizen
voor hun verantwoordelijkheid te plaat-
sen," aldus nog de VLK.
in juni droog meedeelde dat enkel de universitaire ziekenhuizen
van Gent en Leuven slokdarmkanker optimaal behandelen.
Althans gemeten aan de hand van het aantal ingrepen. De
andere Vlaamse ziekenhuizen halen de norm van 20 operaties
per jaar niet.
Gemiddeld heeft een patiënt slechts 21% kans om vijf jaar na de
diagnose nog in leven te zijn.