background image
6
I
Medi-Sfeer
432
26 december 2013
M
et Svin Deneckere heeft Itinera
sinds begin oktober een nieuwe
senior fellow gezondheids- en
ouderenzorg. Na zijn doctoraat over het
verbeteren van interprofessionele team-
werking in een acute ziekenhuissetting via
de implementatie van zorgpaden en heel
wat ander wetenschappelijk onderzoek
aan de KU Leuven (onder meer naar sa-
menwerking, kwaliteits- en personeelsbe-
leid en organisatieverandering) wilde Svin
zich verdiepen in het bredere macrobe-
leidsniveau van de gezondheidszorg. Spe-
ciaal voor Medi-Sfeer lieten hij en Itinera-
directeur Marc De Vos hun licht schijnen
over deze uitermate boeiende sector.
Wat wil Itinera precies betekenen op het
vlak van gezondheidszorg?
Marc De Vos
: "Zes jaar geleden hebben
we de gezondheidszorg in ons vizier ge-
nomen, en meteen was duidelijk dat de
sector af moest van de fobie van de groei-
norm. Dat proces is nog altijd aan de gang,
maar de zaak forceren is geen optie. Wie
de gezondheidszorg wil aanpassen aan de
noden van vandaag, moet kiezen voor de
weg van de geleidelijkheid. Door de ver-
schillende stakeholders uit de sector sa-
men te brengen, willen wij daaraan mee-
werken. Hoe? Via de kracht van inspiratie.
Door op middellange termijn en outside
the box
te denken, proberen wij een toe-
gevoegde waarde te bieden en inzichten
te verbreden."
Svin Deneckere
: "Een belangrijk probleem
in de gezondheidszorg is dat iedereen een
eigen petje op heeft, sommige partijen
meer dan één. Wij daarentegen zijn on-
gebonden, waardoor we de zaken anders
kunnen benaderen."
Wat moeten we ons voorstellen die an-
dere benadering?
MDV
: "Momenteel is de discussie over de
sector unidimensioneel: er zijn te weinig
middelen voorhanden, dus moeten we
besparen. Maar dat gaat voorbij aan de
belangrijke `EN' in dit verhaal. Deze sector
houdt veel meer in dan enkel `zorg'. Ge-
zondheidszorg is veel meer dan een kos-
tenpost, dit verhaal gaat ook over techno-
logie, tewerkstelling, de maatschappij in
haar geheel. Bovendien zijn vraag en aan-
bod voortdurend aan het evolueren. Wil-
len we een duurzame oplossing vinden,
dan moeten we ons de vraag stellen wat
we vandaag de dag nog onder gezond-
heidszorg verstaan."
SD
: "We moeten gaan van een aanbod-
richting een meer vraaggestuurde zorg, en
tegelijkertijd ons aanbod herdenken. Wat
heeft de patiënt nodig? Hoe beantwoor-
den we het best aan zijn of haar noden?
En waar liggen de waardetoevoegende
zorgdoelstellingen? Om een antwoord
te bieden op die vragen, dienen we twee
processen te integreren: decentralisatie
en centralisatie. Via decentralisatie ­ denk
maar aan regiohuizen, LMN's,... ­ kunnen
we basis- en chronische zorg opvangen.
Hooggespecialiseerde zorg aan de andere
kant moet meer gecentraliseerd worden:
ziekenhuizen zouden moeten kiezen op
welke medische domeinen ze willen ex-
celleren om dan te evolueren naar focused
clinics
met zelfsturende, hoogopgeleide,
interprofessionele teams die de zorgpro-
cessen efficiënt organiseren. Genre stroke
units
, borstklinieken,..."
Maar dat onderscheid tussen basis- en
gespecialiseerde zorg maken veel pati-
enten niet. Steeds meer mensen stap-
pen rechtstreeks naar de specialist, ook
al kan hun huisarts het probleem per-
fect oplossen.
SD
: "Nu kan iedereen aankloppen voor
zorg waar hij maar wil, wat een probleem
is. Een deel van de oplossing ligt in het in-
perken van die keuzevrijheid, bijvoorbeeld
via het GMD. Maar tegelijkertijd moeten
we mensen bewuster laten meedenken
over de impact van hun keuzes, via de
verhoging van transparantie over kost en
kwaliteit. Zorg mag niet langer opgesloten
worden binnen hoog ommuurde instellin-
gen, maar moet een volwaardig onderdeel
van de maatschappij worden. En om dat
te bereiken, moeten we er meer aandacht
aan besteden via onderwijs, via loketfunc-
ties voor welzijn en zorg,..."
Waarschijnlijk zou het ook helpen als
we meer lijn kregen in onze eerste en
tweede lijn. Het aantal organisaties en
diensten is amper bij te houden.
MDV
: "De politiek heeft lang geen ruimte
geboden voor een gedeelde strategische
visie, wat geleid heeft tot een immense
versnippering. En die verkaveling van de
sector vormt nu een groot obstakel voor
de coherente hervorming ervan. Momen-
teel verdedigt iedereen zijn eigen belan-
gen en behoud, de essentie staat niet
langer centraal. Ook het onderscheid
tussen de eerste en de tweede lijn is een
voorbeeld van die `pervertering' van de
gezondheidszorg."
"Enkel een gecoördineerde aanpak kan
een verdere fragmentering tegengaan.
Maar daarvoor moeten we onze hoop
op de volgende regering stellen. Wat
minister Onkelinx tijdens deze legisla-
tuur heeft gerealiseerd, is te weinig. Qua
partijpolitiek was het redelijk voorspel-
baar: eerst pakte ze de farma aan, dan
de artsen. Hopelijk vat de volgende mi-
nister van Volksgezondheid zijn of haar
bevoegdheid wél op als een strategisch
project dat groei, toegankelijkheid en
kwaliteit moet kunnen garanderen voor
de toekomst."
Welke opdrachten wil Itinera de nieuwe
minister van Volksgezondheid meege-
ven?
SD
: "Naast de ontschotting en vereen-
voudiging van het zorgaanbod, zijn we
ook vurig voorstander van een doorge-
dreven transparantietoename. Open-
baarheid van resultaten is dé drive naar
verbetering. Een vaak gehoorde opmer-
king is dat dit zal leiden tot allerlei on-
genuanceerde rankings [zoals de lijst van
de CM over de beste ziekenhuizen voor
een slokdarmoperatie, red.], en dat willen
sommige artsen en ziekenhuizen graag
vermijden. Maar deze evolutie moeten
we doormaken."
MDV
: "Transparantie is dé motor voor
kwaliteitsverbetering, je kan er niet tegen
zijn. In plaats van te focussen op wat er
zal gebeuren met de data, vragen we ons
dus beter af hoe we ze het best kunnen
ontsluiten. Momenteel beschikken de zie-
kenfondsen over een schat aan gegevens.
Maar aangezien zij ook een andere rol
spelen, laten we het verzamelen en ver-
spreiden ervan misschien beter over aan
een onafhankelijke, officiële instantie. Dat
daar dan rankings van komen? Van zodra
data publiek zijn, worden ze in lijstjes ge-
goten. Daar kan je niet omheen, dat moe-
ten we erbij nemen. Om een omelet te
maken moet je toch ook eieren breken?"
Tijs Ruysschaert
MS8126N
Marc De Vos:
"Essentie opnieuw
centraal stellen in gezondheidszorg"
Onze gezondheidszorg staat de komende jaren voor enorme
uitdagingen, en daar denkt Itinera graag over mee. "Als onaf-
hankelijke partij kunnen wij de problemen ongebonden bena-
deren", stelt senior fellow gezondheids- en ouderenzorg Svin
Deneckere, "en dat in tegenstelling tot de actoren op het veld
zelf, die elk hun eigen petje dragen."
BEROEPSNIEUWS
Svin Deneckere: "Een belangrijk
probleem in de gezondheidszorg is
dat iedereen een eigen petje op heeft,
sommige partijen meer dan één."
Marc De Vos: "Het onderscheid
tussen de eerste en de tweede lijn is
een voorbeeld van de `pervertering'
van de gezondheidszorg."
Gezondheidszorg is veel meer dan een kostenpost,
het verhaal gaat ook over technologie, tewerkstelling,
de maatschappij in haar geheel.