396
NÖROLOJ< BAfiLIKLARI
NÖBETLER, EP
VE UYKU BOZUKLUKLARI
N Ö B E T L E R V E E P < L E P S <
n
Nöbet, afl>r> senkronize nöronal aktiviteye ba¤l> olarak beyin fonksiyonundaki ge-
çici bozulmad>r.
n
Epilepsi tekrarlayan, tetiklenmemifl nöbetlerin görüldü¤ü bir grup bozukluktur ve
tipik olarak iki ya da daha fazla tetiklenmemifl nöbet görüldükten sonra tan> kona-
bilir.
Epidemiyoloji
n
n %10'u yaflamlar> s>ras>nda bir nöbet geçirir.
n
Dünyada 50 milyon ve ABD'de 2 milyon kiflide epilepsi vard>r.
n
Hem geliflmekte olan hem de geliflmifl ülkelerde epilepsi prevalans> %1'dir.
n
Epilepsi insidans> yaflla de¤iflir. Erken çocuklukta oranlar yüksektir. 65 yafl üzerin-
de ikinci bir zirve vard>r. Epilepsi insidans> yafll>larda en yüksektir.
n
Epilepsi hastalar>n>n %30- 40'> tedaviye ra¤men arada bir nöbet geçirmeye devam
eder.
n
Tek bir Jeneralize tonik klonik (JTK) nöbetin ard>ndan tedavi edilmeyen hastalar-
da 3- 4 y>l içinde tekrarlama oran> %30-40't>r.
Nöbetlerin Tarifi
n
Epilepsi tekil bir durum olmay>p beyinde disfonksiyona sebep olan çeflitli bozuk-
luklar>n bir belirtisidir.
n
Bir nöbetin tarif edilmesi nöbetin s>n>flanmas>na, tan>sal de¤erlendirmelerin belir-
lenmesine, ilaç seçimine, prognozun öngörülmesine ve muhtemel genetik geçiflin
anlafl>lmas>na yard>mc> olur.
n
Parsiyel: Beynin sadece bir k>sm>n> tutan fokal nöbetler.
n
Basit- parsiyel: Bilinçte de¤ifliklik olmaz. Genellikle pozitif belirtilerle (örn.
uyuflma de¤il kar>ncalanma) birliktedir. Belirtiler yerleflime ba¤l>d>r: motor, du-
yusal, görsel, olfaktör, iflitsel, psiflik fenomenleri içerebilir (deja vu, Jamais vu,
korku, panik, öfori).
n
Kompleks parsiyel: Bilinçte bozulma olur ve otomatizmalar> içerebilir (dudak
flap>rdatma, çi¤neme, elbiseyi çekifltirme)
n
Sekonder Jeneralize: Fokal bafllang>c>n ard>ndan bir konvülziyon gelir (fokal bafl-
lang>ç bazen klinik olarak aflikar olmayabilir).
n
Jeneralize: Beynin her iki hemisferini birlikte tutan nöbetlerdir. Bilinçte ani kay>p
olur.
n
Miyoklonik: En k>sa süreli jeneralize nöbettir, tek bir s>çramadan ibaret olabi-
lir ve elektroensefalografide (EEG) jeneralize diken ya da çoklu diken dalga gös-
terir.
n
Klonik: Ritmik s>çrama
n
Tonik: Uzun süreli kas kas>lmas>: düflme nöbetlerine yol açabilir.
n
Tonik klonik: Tonik peryod, ard>ndan klonik s>çrama gelir. S>kl>kla konvülzi-
yon ya da Grand mal olarak adland>r>l>r.
n
Absans, tipik: EEG'de 3- Hz diken ve dalga deflarjlar> vard>r ve k>sa süreli (ge-
nellikle < 30 saniye) yan>ts>zl>k epizodu ile birliktedir. Göz kapa¤>nda h>zl>
titreme, tonusta azalma ya da artma ya da otomatizmalar (petit mal) vard>r.
n
Absans, atipik: EEG'de 1.5- 2.5 Hz diken dalga deflarjlar> vard>r; süresi daha
uzundur ve tipik absansa k>yasla daha fazla otomatizma ve motor bulgularla
birliktedir.
n
Atonik (astatik): Kas tonusunda kay>p vard>r, düflme nöbetlerine yol açabilir.
Epilepsi tan>s>
koymak için iki ya da
daha fazla provoke
edilmemifl nöbet
varl>¤> gereklidir.
Epilepsi insidans>
yafll>larda en
yüksektir.
Kompleks parsiyel
absans nöbetlerden
aura olmas>, sürenin
daha uzun olmas> (90
saniyeye karfl>l>k 15
saniye) ve postiktal
konfüzyon olmas>yla
ay>rt edilir.
Nöbetler parsiyel ya
da jeneralize olarak
s>n>flan>r. Jeneralize
nöbetler her iki
hemisferde ayn>
zamanda bafllar.
Parsiyel nöbetler bir
yerde bafllayabilir
ancak çok h>zl> yay>l>p
klinik olarak primer
jeneralize nöbetlere
benzeyebilir. Parsiyel
nöbetler yay>larak
jeneralize nöbet
olabilir.