156
NÖROLOJ< BAfiLIKLARI
BAfiA/RISI VE A/RI
A / R I
A¤r> noziseptif (nöral olmayan dokularda hastal>k ya da hasara ba¤l>) ya da nöropatik
(nöral dokularda hastal>k ya da ifllev bozuklu¤una ba¤l>) olabilir. Tablo 6- 1 a¤r> ilaç-
lar>n> özetlemektedir.
T
ANIMLAR
n
Analjezi: Zararl> uyarandan a¤r> olmamas>,
n
Anastezi: Tüm duyular>n olmamas>
n
Allodini: Zararl> olmayan uyaranlar>n sebep oldu¤u a¤r>
n
Hiperaljezi: Zararl> uyarana duyarl>l>kta art>fl
n
Hipoestezi: Uyarana duyarl>l>kta azalma
n
Paresteziler: Spontan ya da uyar>lm>fl anormal alg>lar.
n
Dizesteziler: Uyar>lm>fl ya da spontan, hofl olmayan, anormal alg>lar.
Noziseptif Ar>
n
olarak nöral olmayan do-
kularda hasar sebebiyle oluflan a¤r>. S>k görülen yerler aras>nda deri, kaslar, kemik,
ligament ve vissera yer al>r.
n
Küçük, ince miyelinli A- delta ve miyelinsiz C sinir lifleri arac>l>k eder. Prostaglan-
dinler, histamin, bradikinin, P maddesi
n
Steroidler ya da nonsteroidal anti inflamatuarlara (NSAID) yan>t verir.
Nöropatik Ar>
n
Primer periferik sinir sitemi (PSS) ya da santral sinir sistemi (SSS) hasar>n>n sebep
oldu¤u a¤r>.
n
Sürekli ya da paroksismal olabilir (s>kl>kla "yan>c>", "elektrik gibi", "vurucu" ya da
kar>ncalanma fleklinde)
n
Sinir büyüme faktörü (NGF) tirozin kinaz A reseptöründe bir mutasyon fleklinde
a¤r>ya konjenital duyars>zl>k tan>mlanm>flt>r. Afla¤>da spesifik nöropatik a¤r> sen-
dromlar>na örnekler verilmifltir.
Postherpetik Nevralji (PHN)
n
Zona geçiren hastalar>n %10-15'inde 3 ay süren dermatomal a¤r> olur (V
1
- V
3
da-
hil).
n
Hipoestezi ve/veya hiperaljezi
n
Korneal hipoestezi herpes zoster oftalmikus (V
1
) ile birlikte korneal skarlaflma ve
görme kayb>na sebep olabilir.
n
Yafll>lar ve ba¤>fl>kl>¤> bask>lanm>fl olanlarda risk artm>flt>r.
n
Varisella- zoster virusu (VZV) reaktivasyonundan sonraki 72 saat içinde antiviral
tedavi PHN olas>l>¤>n> azaltabilir.
Trigeminal Nevralji: (Tic Douloureux).
36 yafl>ndaki bir kad>n sol yana¤>nda ani, keskin a¤r> bildiriyor. Besinleri
çi¤nemek ve telefonda konuflmakla tetiklenmiyormufl, olas> tan> nedir? Hangi
testler ve neden istenmelidir? Trigeminal nevralji. MRG bir etken olarak
multipl skleroz (MS) ya da baflka beyin sap> patolojisini d>fllamaya yard>mc> olur.