25
Farma-Sfeer 167
Oktober 2011
Behandeling
Dankzij speciale verzorgende producten en behandelingen kunnen
patiënten die lijden aan droge ogen ongemak, infecties en trauma's
ter hoogte van de ogen vermijden. Traansubstitutie met behulp van
oplossingen met een bepaalde viscositeit vormen de hoeksteen
van de behandeling van droge ogen. Kunsttranen werken maar een
korte tijd. Daarom zijn verscheidene galenische innovaties ontwik-
keld om de contacttijd van de oplossing te verlengen.
Galenische innovatie is cruciaal
voor de behandeling van droge ogen
Carbomeergels:
Carbomeren (polyacrylzuren, carboxyvinylpolymeren of carboxy-
polyethyleen) hebben voor een revolutie in de farmaceutische for-
muleringen gezorgd. Dankzij hun bekende eigenschappen (langere
vrijzet- of contacttijd, bioadhesiviteit, hydraterend vermogen) zijn
ze bijzonder nuttig in de galeniek. Ze hebben dan ook hun intrede
gedaan in de vorm van cosmetische gels, tabletten met verlengde
afgifte of orale suspensies met muco-adhesieve eigenschappen.
Door hun transparantie en bioadhesiviteit worden ze veel toege-
past in de oogheelkunde, waar ze momenteel worden gebruikt om
de muceuze en waterige fasen van de traanfilm te herstellen. Door
elektrostatische repulsie ontplooien de verschillende carbomeer-
macromoleculen zich tot een driedimensionaal netwerk. Tussen
de mazen van dit netwerk kan behoorlijk wat water worden vast-
gehouden. Concreet wordt op deze manier een waterige, transpa-
rante, kleurloze en niet-kleverige gel verkregen.
De gels voor meerdere toepassingen, in gebruikelijke concentraties
van 0,2% tot 0,3%, konden enkel worden verpakt in tubes omwille
van hun reologische eigenschappen. Onlangs konden bepaalde gels
dankzij galenische wijzigingen worden afgeleverd in de vorm van
druppels uit een flacon: dit vergemakkelijkt de toediening van de
juiste hoeveelheid en de instillatie door de patiënt.
Doorgaans worden carbomeergels veeleer voorgeschreven bij
matig-ernstige vormen van droge ogen. Voor debuterende vormen
worden ze meestal pas in tweede intentie voorgeschreven. Ze kun-
nen worden gebruikt in combinatie met traanoplossingen en wor-
den dan bij voorkeur `s avonds in de ogen gedruppeld.
In vergelijking met andere traanvervangers hebben carbomeergels
een specifieke eigenschap: wanneer de patiënt te veel van het
product gebruikt, gaat hij/zij troebel zien of gaan de wimpers samen-
kleven. De nieuwe verpakkingen (canules voor tubes, flacon die
echte druppels vrijgeeft) verbeteren de dosisbepaling en het ge-
bruiksgemak.
Bevochtigingsmiddelen zoals hyaluronzuur
Hyaluronzuur is een biopolymeer bestaande uit disacharide-eenheden
van N-acetylglucosamine en glucuronzuur. De flexibele en open mo-
leculaire structuur van deze verbinding verklaart het bevochtigend
vermogen van het product als het is verwerkt in oogdruppels, maar
ook het vermogen ervan om water vast te houden als een spons.
Met andere woorden, als het oog open is, zorgt de hoge viscositeit
van de bereiding voor stabilisatie van de traanfilm. Als de patiënt
met de ogen knippert, neemt de viscositeit af en wordt het oog-
oppervlak geregeld bevochtigd.
Bij voorkeur zonder bewaarmiddelen?
Oogdruppels worden steeds vaker bereid zonder
bewaarmiddelen. De meest gebruikte zijn zepen die de
lipidenlaag van de traanfilm oplosbaar maken. Dit bevordert
de verdamping van de tranen. Ze kunnen ook allergieën
veroorzaken. De verpakking in eenheidsdoses maakt de
toediening gemakkelijk: bewaarmiddelen zijn dan overbodig en
de oogdruppels blijven altijd steriel. Dankzij de technologische
vooruitgang die is geboekt in de ontwikkeling van speciale
flacons, hoeven er geen bewaarmiddelen meer te worden
toegevoegd.