852
14
BÖLÜM
KO
R
ORET
NAL TOKS
S
TELER
852
Pek çok ekzojen molekül, toksik korioretinal etkilerin meydana çikmasina sebep olabilir. Bazi ajanlar retina pigment epitelinin
(RPE) bozulmasina yol açarken, bazilari ise retina içinde vasküler hasar oluturabilir. Ayrica belli ajanlarin, bilhassa maküler
bölgede olmak üzere retina ödemine neden olabilecei, yine bazi ajanlarin ise embolik fenomen mekanizmasinin bir parçasi
olarak direkt birikimlere ya da metabolitlerinin türevlerinden kaynaklanan retinal kristal birikimlerine yol açabilecei bilinmek-
tedir. Üveit ya da sistemik hastalik tedavisinde kullanilan ilaçlara her geçen gün yenileri eklenmektedir ve bunlarin fundustaki
toksik etkilerle bir ilikisi olabilir.
Balangiçta psikozlara yönelik olarak sunulan bir piperidin
olan tioridazin ya da Mellaril, RPE'ye zarar verebilecek ve bazi
olgularda fundusta "kumlu-tanecikli" bir görünüm berabe-
rinde zonal atrofi ve pigment epitelinde kümelemeye sebep
olabilecek bir fenotiazin türevidir. Retinal toksisite genelde
günde 1000 mg'in üzerindeki dozlarda, 30-50 günlük bir
süreçte 85-100 gramlik bir toplam birikim sergiler. Air retinal
toksisite, ilaç kesildikten sonra dahi devam edebilir. Toksik
mekanizmanin retinal enzimleri inhibe eden ve sonuçta toksi-
site ortaya çikmasina neden olan piperidil yan-zinciri media-
törlüünde ortaya çiktii düünülmektedir. Bu konuda yapilan
yorumlardan birinde ise toksisiteden, dopamin ve oksidatif
fosforilasyon ile birlikte rodopsin bozulmasi sorumlu tutul-
maktadir. RPE'de lipofusin birikimi ve di segmentlerin birbi-
rinden ayrilmasina yönelik bir tedavi mevcut deildir.
Tioridazin (Mellaril)
Hastada tioridazin (Melaril) toksisitesinin erken döneme ait ancak diffüz karakterdeki belirtileri görülüyor. Fundus'ta granüler ya da
"kumlu-tanecikli" diyebileceimiz bir görünüm var. Pigment epiteli üzerindeki etki floresan anjiyograminda daha belirgin.
Bu hastada tioridazin toksisitesi daha ileri safhada; santral makulada düzensiz atrofi ve pigment epitelinde hiperplastik kümeleme
mevcut.
Bu iki tioridazin toksisitesi olgusunda ise progresif atrofi ve pigment epitelinde hiperplazi izleniyor. Atrofi, makula ve paramaküler
alanlarda gözükmesinin yaninda (soldaki iki fotoraf), perifere doru da bir yayilim sergiliyor (sadaki iki fotoraf). Floresan
anjiyograminda pigment epitelinde ve koriokapillerde atrofi görülüyor.