pathologie van diabetes type 2: de geleidelijke ontwikkeling
van perifere insulineresistentie (met afname van de gluco-
secaptatie), de geleidelijke disfunctie van de bèta-eilandjes
(met daling van de insulineproductie na een periode van
compensatie van de insulineresistentie en stijging van de
glucagonproductie door de alfacellen), en de verhoogde
glucoseproductie in de lever. Deze drie mechanismen
resulteren logischerwijze in een verhoging van de glykemie.
onder monotherapie met metformine, rijst de vraag
welk geneesmiddel tegen diabetes moet worden toe-
gevoegd om de behandeling te intensifiëren.
lende orale antidiabetica zijn gericht.
mine werkt in op de 3 fysiopathologische mechanis-
men van DT2. Bovendien vermindert metformine de
gewichtstoename gerelateerd aan de toediening van
het SA, hoewel het deze niet volledig compenseert.
Hypo's en intestinale stoornissen zijn de andere typi-
sche bijwerkingen van de combinatie SU-metformine.
formine. Bovendien hebben ze heel wat bijwerkingen (zo-
als vochtretentie, gewichtstoename, fracturen en anemie).
4-inhibitor met metformine weliswaar meerdere voor-
sche mechanismen van DT2. Verder is ze doeltreffend
ongeacht de duur van de diabetes, neutraal op het
vlak van gewicht. Ze induceert geen hypo's (5% voor
sitagliptine + metformine vs. 32% voor SU + metfor-
mine, op 52 weken, in een in 2007 door M.A. Nauck
et al. in Diabetes Obes Metab gepubliceerde studie,
bijvoorbeeld) en zou de bètafunctie kunnen bescher-
men. Bovendien corrigeren zowel DPP-4-inhibitoren
als metformine de respons van de incretines (synerge-
tische effecten). De gastro-intestinale stoornissen ge-
relateerd aan metformine blijven uiteraard aanwezig.
van diabetes de levensverwachting met een zestal jaar.
Diabetes is geassocieerd met verschillende oorzaken
van voortijdig overlijden, waaronder nieraandoeningen,
die het risico op niet-CV overlijden vermenigvuldigen
met 3,02 (S.R. Seshasai, et al. NEJM 2011). Bovendien
vergroot de gelijktijdige aanwezigheid van diabetes en
een chronische nieraandoening (CNA) ook het risico
op myocardinfarct en overlijden voor alle oorzaken
samen (M. Tonelli, et al. Lancet 2012).
opgesteld register (A. Luk, et al. DMRR 2013) lijdt
ongeveer 19% van de DT2-patiënten aan een CNA.
risico op hypoglykemie (18,9 vs. 8,2% in het JADE-
cohort. A. Luk, et al.). Hypo's zijn niet onschuldig en
vermenigvuldigen het risico op CVZ, hospitalisatie en
overlijden met 2-2,5 (P.F. Hsu et al. Diabetes Care 2013).
patiënten die met sulfonylurea worden behandeld (W.Y.
So et al. 2002). K. Krobot et al. (Curr Med Res Opin
2012) hebben duidelijk aangetoond dat het risico op
hypoglykemie onder glipizide hoger was bij oudere
patiënten met lagere HbA1c-waarden. Onder sitagliptine
was dat risico veel minder hoog en quasi onafhankelijk
van de leeftijd en de HbA1c-waarden (Figuur 1).
ook verhoogd onder insuline. Onder glitazonen
stellen we gewichtstoename en vochtretentie
vast en onder metformine een afname van de
werkzaamheid van SGLT2-inhibitoren (dapaglifozine)
en een (hypothetisch) risico op melkzuuracidose. De
veiligheid bij gebruik en de werkzaamheid van
sitagliptine zijn duidelijk aangetoond in geval van
CNA's, meer specifiek door 2 grootschalige studies
uitgevoerd bij patiënten met een CrCl < 50ml/min
(JC Arjona Ferreira, et al. Diabetes Care 2012) (risico
op ernstige hypo 3x minder hoog dan onder glipizide)
of in dialyse (J.C. Arjona Ferreira, et al. Am J Kidney
Dis) (-40% ernstige hypo's vs. glipizide). Bovendien
hebben DPP-4-inhibitoren gunstige effecten op de
microalbuminurie.
der controle is , moet de arts streven naar een ver-
laging van de HbA1c-waarde van zijn patiënt om het
risico op microvasculaire complicaties tot een mini-
mum te beperken (cf. UKPDS), dit echter zonder zijn
macrovasculaire risico te verhogen. Verschillende stu-
dies, waaronder de bekende meta-analyse van Turnbull
insulinesecretie
insulineresistentie
glucoseproductie in de lever
van hypoglykemische episodes. Ze hebben niet enkel een
nadelige invloed op de prognose van de patiënten, ze tasten
ook hun levenskwaliteit significant aan. Een studie uitge-
voerd op zijn dienst wees uit dat patiënten die al ten minste
één ernstige episode hadden doorgemaakt, bang waren voor
recidieven. Hypo's zijn dus anxiogene factoren. Bijgevolg
beperkten de patiënten hun sociale en vrijetijdsactiviteiten;
sommigen moesten zelfs een deel van hun beroepsactivitei-
ten aanpassen.