background image
Yafllanma De¤ifliklikleri
Lens yaflland>kça, a¤>rl>¤> ve kal>nl>¤> artarken uyum yapma yetene¤i azal>r. Etraf>nda ye-
ni kortikal lif tabakalar> olufltukça lens çekirde¤i s>k>fl>r ve sertleflir (nükleer skleroz). Kris-
talinlerin (lens proteinleri) kimyasal de¤iflimi ve proteolitik ayr>flmalar> sonucunda yük-
sek molekül a¤>rl>kl> protein kümeleri meydana gelir. Bu kümelenmeler, lensin bölgesel
k>r>c>l>k indeksinde yo¤un dalgalanmalar ve buna ba¤l> >fl>k saç>lmas> ve saydaml>k azal-
mas>na neden olacak kadar büyüyebilir. Lens çekirdek proteinlerinin kimyasal de¤iflimi
pigmentasyonu da artt>r>r ve böylece, yafl ilerledikçe lenste artan flekilde sar> veya kahve-
rengi renklenme meydana gelir (fiekil 5-1). Yafl ile iliflkili di¤er de¤ifliklikler lens sitoplaz-
mas>nda glutatyon ve potasyum deriflimlerinin azalmas> ile sodyum ve kalsiyum deriflim-
lerinin artmas>d>r.
n bir nedeni, patogenezi çok et-
kenli olan ve henüz tam anlafl>lamam>fl olan yafla ba¤l> kataraktt>r. Yafl ile iliflkili kataraktla-
r>n 3 ana tipi vard>r: nükleer, kortikal ve arka subkapsüler. Pek çok hastada birden fazla
tür bir arada bulunabilir. (Bkz. TKBK Cilt 4, Oftalmik Patoloji ve Göziçi Tümörleri).
Nükleer Kataraktlar
Orta yafl> geçmifl eriflkinlerde bir miktar nükleer skleroz ve sar> renk de¤iflimi normaldir.
Bu durum, genellikle, görme ifllevi üzerinde çok az etkiye sahiptir. Afl>r> miktarda >fl>k sa-
ç>l>m> ve sararma nükleer katarakt olarak adland>r>l>r ve bu durum merkezde bir opaklafl-
maya yol açar (fiekil 5-2). Göz doktoru, artm>fl renk de¤iflimi ve opaklaflman>n derecesini
biyomikroskopla ve pupilla geniflletilince k>rm>z> refleyi inceleyerek de¤erlendirebilir.
Nükleer kataraktlar yavafl ilerleme e¤ilimindedirler. Genellikle çift tarafl> olduklar>
halde, asimetrik olabilirler. Nükleer kataraktlar tipik olarak, uzak görmeyi yak>n görme-
den daha çok bozarlar. Erken evrelerde, lens çekirde¤inin ilerleyici sertleflmesi lensin k>-
r>c>l>k indeksinde artmaya ve buna ba¤l> miyopik kaymaya neden olur (lentiküler miyopa).
Hipermetrop gözlerde, miyopik kayma, presbiyopisi olan bireylerin gözlüksüz okuyabil-
melerini sa¤lar, bu durum ikinci görme olarak adland>r>l>r. Nadiren, sklerotik çekirdek (ya
da di¤er lens opasiteleri) ile lens korteksi aras>nda k>r>c>l>k indeksindeki h>zl> de¤ifliklik
5
Patoloji
Çeviri: Dr. Selçuk S>zmaz, Dr. M. Hakan Eren
43
B Ö L Ü M