daki katyon dengesinin korunmas> lens hücre zar>n>n geçirgenlik özelliklerine buna ek
olarak da lens epitelindeki ve her bir lens lifinde bulunan hücre zar>ndaki sodyum pom-
pas> aktivitesine ba¤l>d>r. Sodyum pompas>n>n çal>flma flekli sodyum iyonlar>n>n d>flar>
at>lmas> ve potasyum iyonlar>n>n içeri al>nmas> fleklindedir. Bu mekanizman>n çal>flmas>
Na
+
,K
+
-ATPaz enziminin kontrol etti¤i adenosin trifosfat>n (ATP) parçalanmas> ile ol-
maktad>r. Bu denge spesifik ATPaz inhibitörü olan uabain ile kolayca bozulabilir. Na
+
,K
+
-
ATPaz enziminin inhibe olmas> katyon dengesinin bozulmas>na ve lensin su içeri¤inin
artmas>na neden olmaktad>r. Na
+
,K
+
-ATPaz aktivitesinin düflmesinin kortikal katarakt
geliflimine neden oldu¤u kesin de¤ildir. Baz> yay>nlarda bunun do¤ru oldu¤unu kabul
edilirken di¤erlerinde de buna karfl> ç>k>lm>flt>r. Hala baz> çal>flmalarda hücre zar>n>n kat-
yonlara pasif geçirgenli¤inin artmas>n>n artm>fl yafl ve katarakt geliflimine ba¤l> oldu¤u
var say>lmaktad>r.
Pompala S>zd>r Teorisi (Pump-Leak)
Aktif tafl>ma ve hücre zar> geçirgenli¤i kombinasyonu lensin pompala-s>zd>r sistemi ola-
rak kabul edilir (fiekil 3-1). Pompala-s>zd>r teorisine göre potasyum ve aminoasit gibi çeflitli
20
·
Lens ve Katarakt
fiekil 3-1
Lensteki çözünen maddelerin pompala s>zd>r teorisine göre hareketleri. Öndeki lens epite-
li aktif tafl>nman>n en çok yap>ld>¤> bölgedir oysa pasif difüzyon her iki bölgede de yap>lmaktad>r.
(Paterson CA, Delamere NA. The lens. In: Hart WM Jr, ed. Adler's Physiology of the Eye. 9th ed. St Louis: Mosby;
1992:365'dan izinle de¤ifltirilmifltir.)
Ön
(Aköz hümör)
Arka
(vitreus hümör)
H
2
O ve di¤er
eriyiklerin
pasif
difüzyonel
de¤iflimi
Kapsül
Epithelium
Pasif K
+
difüzyonu
<çe do¤ru aktif
K
+
pompas>
D>fla do¤ru aktif
NA
+
transportu
Pozitif Na
+
difüzyonu
<çe do¤ru aktif
Ca
2+
pompas>
<çe do¤ru aktif
aminoasit pompas>
H
2
O ve eriyiklerin
pasif s>z>nt>s>