background image
1. Epilepsi: Tan>mlar ve Arka plan 9
nu, nöronlar>n nörotransmitterler taraf>ndan eksitasyon ve inhibisyonu, EEG
potansiyellerinin oluflumu, interiktal deflarjlar>n oluflumu, nöbet aktivitesinin
bafllamas> ve nöbet aktivitesinin sönmesi. Özel nöbet tipleri spesifik nöronal
a¤lar>n eksitasyon ve inhibisyonu ile oluflur, bu konu bu bölümün ikinci k>s-
m>nda parsiyel ve absans nöbetleri içinde anlat>lacakt>r.
A. NÖBET AKT1. Nöronal Membranlar>n Eksitasyon ve Nöronal membranlar çift katl> lipid tabakadan oluflur. Lipid tabaka membra-
n> çaprazlayarak ion kanallar> oluflturan proteinleri içerir. Her nöronun hücre-
nin içi ve d>fl> aras>ndaki voltaj fark>n> gösteren bir istirahat potansiyeli vard>r.
Potansiyel fark> hücre membran>n>n iç ve d>fl ortamdaki pozitif ve negatif yük-
leri ay>rmas> nedeniyle oluflur. Membran boyunca ekstrasellüler aral>kta a¤>r-
l>kl> olarak Na
+
ve klor (Cl
¯
) ionlar> bulunur. K
+
, proteinler ve organik asitler
hücre içinde bulunur. Membranlar Na
+
, Cl
¯
ve K
+
'a geçirgendir ancak büyük
organik ion ve proteinlere geçirgen de¤ildir. Lipid çift tabaka ionlar>n diffüz-
yonuna karfl> bariyer görevi gördü¤ü için d>fl ortamdaki pozitif ve iç ortamda-
ki negatif yükler yaklafl>k ­50 ile ­80 mV civar>nda bir membran istirahat po-
tansiyeli oluflturur.
Membranda ion ak>m> yüksek konsantrasyondan düflük konsantrasyona
do¤ru olur: Na
+
içeri, K
+
d>flar> akar. Zamanla membran>n içi ve d>fl>ndaki kon-
santrasyon de¤iflebilir. Na
+
-K
+
pompas> Na
+
'u d>flar>, K
+
'u içeri sokarak den-
geyi tersine döndürür. Na
+
ve K
+
'u net elektrokimyasal gradyanlar>n>n aksine
hareket ettiren pompa adenozin trifosfat>n hidrolizi sonucu oluflan enerjiye
gereksinim duyar. Polarize konumdaki negativitenin azalmas> depolarizas-
yon, istirahat potansiyelinin negativitesinde art>fl ise hiperpolarizasyon olarak
adland>r>l>r. Na
+
'un hücre içine girmesine yol açan membran permeabilite de-
¤ifliklikleri depolarizasyona, K
+
'u hücre d>fl>na veya Cl
¯
'u hücre içine sokan
membran de¤ifliklikleri ise hiperpolarizasyona yol açar. Hücre içinde negati-
vite yeteri kadar azal>rsa bir aksiyon potansiyeli oluflur (fiekil 1-3).
2. Nöronlar>n Nörotransmitterler taraf>ndan Eksitasyon ve Protein segmentler membrandan d>flar> ç>karak reseptör alanlar>n> oluflturur.
nca ion kanal>n>n iletkenli-
¤ini de¤ifltirir. Cl
¯
iletimini artt>ran
-aminobütirik asit (GABA) ve Na
+
ve
Ca
++
' a geçirgenli¤i artt>ran N-metil-D-aspartat (NMDA) ionotropik nörot-
ransmitterlere örnek olarak verilebilir. Hiperpolarizasyona yol açan GABA gi-
bi nörotransmitterler inhibitör postsinaptik potansiyellerin (IPSP) belirmesine
neden olur ve hücre içinde negativite bafllang>ca göre artar. Eksitatör amino
asitler gibi depolarizasyona neden olan nörotransmitterler ise eksitatör postsi-
naptik potansiyelleri (EPSP) artt>rarak pozitif yüklerin sinaptik membrandan
içeri ak>m>na, dolay>s>yla hücre d>fl>nda nisbi bir negatif ortam>n oluflmas>na
yol açar. Bir nöronun aksiyon potansiyeli oluflturmas> EPSP ve IPSP aras>nda-
ki dengeye ba¤l>d>r. fiekil 1-4 EPSP ve IPSP'ler ile ak>m yay>lmas>n> göster-
mektedir.