background image
"Çift hayat yaadiimizi düünüyordum" dedi Mathilde "sanki ­ hastaliktan
ve gizlilikten dolayi-iki defa mahkûm olmuuz gibi." Hasta doktorlar kendile-
rine konan taniyi dierlerine açiklayip açiklamayacaklarina, kime, ne kadarini
ve ne zaman açiklayacaklarina karar verirlerken bakalarinin onlarla ilgili gö-
rülerini deitirebilirlerdi. Bazi hasta hekimler çift hayat sürmeyi ve sirlariyla
birlikte yaamayi seçtiler. Bazilari ise hastaliklarini dier insanlara açikladilar.
Bu hekimler kii hakkindaki bilginin o kiinin görülü eklini ne denli belirledi-
ini
göstermi oldular.
Açik bir ekilde doktorlar kendi kiisel salik bilgileri ile ilgili olarak mah-
remiyet haklarina sahiptirler. Buna karin hastalarin ve bazi meslektalarin da
hastalara verilen tedavinin riskleri ve yararlari ile ilgili ise bu bilgiye sahip olma
haklari vardir. Bu nedenle, eer bir hekimin hastalii potansiyel olarak hastaya
ciddi zarar verecekse hekimin mahremiyeti hastalarin haklariyla çeliir. Örne-
in, HIV için, bazilari hekimin bulatirma olasiliinin bulunduu durumlar-
da hastaliini ifa etmesi gerektiini savunmaktadir (1). Peki ya dier durum-
larda? Salik hizmetinin süreklilii ve güven unsuru bir doktorun hastaliini
açiklamasini gerektirir mi? Bu kararlar doktor-hasta ilikilerini etkiler mi? Et-
kilerse nasil? Bu doktorlar bu konulara farkli ekillerde yaklamilardi. Uyanik
geçen zamanlarinin çounu kendilerinden sirlar sakladiklari meslektalari ile
geçirmekteydiler. Önemli olan nokta bilginin güçle olan ilikisiydi ­ bu bilgi
kiinin lehine ya da aleyhine kullanilabilirdi.
Tibbi mahremiyetin daha geni
olarak tehlike altinda kaldii göz önüne alindiinda, bilginin elektronik olarak
depolanmasi ve transfer edilmesi nedeniyle bu konularin birçok yönü gitgide
önem kazansa da henüz üzerinde çok fazla aratirma yapilmamitir. Doktor-
larin kiisel olan tip harici bilgileri aratirilmi, tedaviye kari gösterdikleri tu-
tum ve duygularla ilgili geliigüzel bulgular üzerinde durulmutur (örn. "keke
145
Hasta Olarak "Ortaya Çikma"
Hastaliin Dierlerine Açiklanmasi
6