background image
Hasta Olmak
38
Kendini Bir Hasta Olmaya Birakmak
Hastalandiklarinda çok az doktor kendilerine konan taniyi kolayca kabullen-
mi ve hasta rolünü benimseyerek baka bir hekimin kendisini iyiletirmesine
izin vermek için "kendini bir hasta olmaya birakmayi" tercih etmitir. Bunu
genellikle hastaliklari kendi uzmanlik alanlarinin diindaysa yapmilardir. Bu
nedenle kansere yakalanan pediatristler ve psikiyatristler kendi doktorlarinin
tedavilerini neredeyse tamamen kabullenirken, Eleanor'un ei gibi diyabet ol-
mu dahiliye uzmanlari kendi hastaliklari ile kendilerinin ilgilenmeleri gerek-
tiini düünmülerdir. Bazilari hastaliklari ile ilgili olarak daha fazla uzmanlia
sahip olsalardi kendi kendilerinin doktorluunu daha fazla yapabileceklerini
ileri sürmülerdir. Örnein, deri kanseri olan radyolog Jacob hekiminin öne-
rilerini kabul etmi ve bir hasta olarak edilgen rolü benimsemitir. Kanseri ile
ilgili tip literatürünü kendisi taramamitir, bu ii karisi yapmitir. Hastalii
uzmanlik alanini olan radyoloji diinda olduu için görece olarak pasif bir
tutum takindi ve bu iin uzmani olan meslektalarina kolayca ulaabilecek bir
konumdaydi.
Melanomumla ilgili hiç bir ey bilmiyorum, çünkü ben bir klinisyen
deilim. Ben görüntü okuyucusuyum, semptom saptayici deil. Semptom-
larla dorudan ilgilenen bir dalda olsaydim nasil tepki verirdim bilmi-
yorum ­ kendime ilaç yazmak ve kendi kendime tani koymak nasil
olurdu bir fikrim yok.
Jacob burada einin kendisi için aratirmalarda bulunduundan bahsetmiyor.
Dier hekimler ilk tani konduunda genç iseler veya kariyerlerinin ba-
indaysalar "kendilerini hasta olmaya" birakiyorlardi. Örnein psikiyatri asis-
tanlii yapan ve lityum kullanan Suzanne öyle dedi: "Hasta olmak beni asla
rahatsiz eden bir konum deil, çünkü ondokuz yaimda beri psikiyatristlerle
ve terapistlerle hair neirim!"
En azindan balangiçta, ailesel modellerden kaynaklanan hasta olarak
edilgenlik de ortaya çikabilir. Otuzlu yalarinda, Connecticut'a yaayan
beyaz, Protestan Amerikali bir radyolog ve HIV pozitif olan Ronald
unlari anlatti:
doktor ­ hasta ilikisine geldiinde ailem çok pasif davranirdi, ben de
ayni ekilde bir tutum sergiledim: "Doktora çok fazla soru sorup onu rahatsiz
etmesem daha iyi, üzerine alinabilir." Yine de hasta olma durumunu kolayca
kabullenenler bile doktorlarinin aldii kararlari dikkatle yargilamaktaydilar.
Örnein HIV'li psikiyatrist olan David "Tibbi bakiminla ilgili emir verme ko-
nusunda `agresif hasta' sayilmam" demitir. Bana bakan dahiliyeci iyi ve ilgili ­
benim istediim ey de bu zaten. Neler olduunu bildiini fark edebiliyorum.
Yeterince biliyorum ki doktorum iinin ehli." Doktorunu kabullenmede bile