background image
Omurga ard>fl>k olarak dizilmifl kemik omurlar
ve fibrokartilajinöz disklerden yap>lm>fl olup bu ya-
p>lar birbirlerine kuvvetli ligamanlarla s>k>ca ba¤-
lanm>fl ve güçlü müskülotendinöz kütlelerle destek-
lenmifltir. Kemik elemanlar ve ligamanlar Levha
10'dan 18'e kadar teker teker ele al>nmaktad>r.
Sakral ve koksigeal omurlar>n sakrum ve kok-
siksi yapmak üzere genellikle birbirleriyle kaynafl-
m>fl olmas>na karfl>n omurgada 33 omur bulunur (7
servikal, 12 torasik, 5 lomber, 5 sakral ve 4 koksige-
al). Bütün omurlar temel bir plana sahipse de omu-
run farkl> k>s>mlar>nda bireysel de¤ifliklikler görü-
lür. Tipik bir omur önde bulunan, az çok silindirik
bir gövde ile iki pedikül ve iki lamina'dan oluflan bir
arka arkusdan kuruludur ve bu iki lamina bir spinal
prosessus
yapmak üzere arkada birbirleriyle kaynafl-
m>flt>r. Bu prosessuslar>n flekil, büyüklük ve yönleri
omurgan>n farkl> bölgelerinde farkl>l>k gösterir.
Omurun her iki yan>nda arkus, bir yatay prosessus ile
üst ve alt artiküler prosessuslar> da desteklemekte
olup bu ikinciler omurun bir sonraki omurun buna
karfl>l>k gelen prosessuslar> ile sinovial eklemler
yapmas>n> sa¤larken spinal ve yatay prosessuslar
kendilerine ba¤lanan birçok kas için kald>raç kolu
görevi yapar. Omur gövdelerinin omurgada yukar-
dan afla¤> do¤ru inerken daha iri hale gelmesinin ne-
deni her segmente binen a¤>rl>k ve gerilimin giderek
artmas> ile iliflkili olup sakral omurlar solid bir kama
yap>s> oluflturmak üzere birbirleriyle kaynafl>r ve
kalça eklemlerine giden kalça köprüsünün mihenk
tafl>n> oluflturur. omurgan>n ma-
ruz kald>¤> çok say>da mekanik floku emecek esnek
bir tampon olarak görev yapar.
Birbirine bitiflik omurlar aras>nda sadece s>n>rl>
ölçüde hareket mümkün iken bu hareketlerin topla-
m> omurgan>n tamam>na önemli bir hareketlilik yel-
pazesi sa¤lar. Fleksiyon, ekstansiyon, yana e¤ilme,
rotasyon ve sirkumdiksiyon hareketlerinin tümü
mümkündür ve bu hareketler torasik bölgeye göre
servikal ve lomber bölgelerde daha serbestçe yap>l>r.
Bu tür farkl>l>¤>n olufl nedeni disklerin servikal ve
lomber bölgelerde daha kal>n olmas>, gö¤üs kafesi-
nin yapt>¤> kaynaflt>rma etkisinin buralarda bulun-
mamas>, servikal ve lomber spinal prosessuslar>n
daha k>sa olup birbirlerine daha az karfl>l>k gelmele-
ri ve artiküler prosessuslar>n farkl> flekilde biçimlen-
mifl ve düzenlenmifl olmas>d>r.
Do¤umda omurga genel bir dorsal d>flbükeylik
gösterirse de daha sonra, bebek bafl>n> tutma (3 ila 4
ayl>k) ve dik durma (6 ila 9 ayl>k) evresine ulaflt>¤>
zaman servikal ve lomber bölgeler ters yönde e¤ril-
me gösterir. Dorsal d>flbükeylik fetal uterin konum-
lanmaya efllenik birincil e¤riler iken servikal ve lom-
ber ventral ikincil e¤riler dik bir konum al>nmas>n>
sa¤layan kompensatuvar yap>lard>r. Sa¤lak ve so-
laklarda eflit olmayan kas traksiyonuna ba¤l> ek ha-
fif lateral sapmalar da bulunabilir.
n dört-ayakl> postürden iki ayakl> postüre
evrilmesi esas olarak sakrumun kalça kemikleri ara-
s>nda bükülmesinden, lumbosakral aç>da art>fl olma-
s>ndan ve çeflitli omur ve diskin ön ve arka boylar>n-
da ufak düzenlemeler yap>lmas>ndan kaynaklan-
m>flt>r. Dik bir postür alt spinal eklemlerin sa¤lad>¤>
yükü büyük çapta artt>rmakta ve bu ataklardan ge-
len adaptasyonun yarar sa¤lamas>na karfl>n bir k>-
s>m statik ve dinamik kusurlar devam ederek kifliyi
s>rt ve bel a¤r>s> ve gerginli¤ine yatk>n hale getir-
mektedir. Omurga sütununun boyu eriflkin erkekte
ortalama 72 cm olup kad>nda bu boy 7-10 cm daha
k>sad>r. Omurga kanal> sütunun tümü boyunca de-
vam eder ve omurilik, kauda ekuina ve bunlar>n k>-
l>flar>na mükemmel bir korunma sa¤lar. Spinal da-
mar ve sinirler, arkada birbirine komflu omurlar>n
eklem prosessuslar> aras>ndaki eklemler, önde ilgili
intervertebral disklerla s>n>rland>r>lm>fl, komflu
omurlar>n pediküllerinin üst ve alt çentikleri aras>n-
da oluflmufl intervertebral foraminalardan geçer. Bu
yap>lardan herhangi birisini vuran patolojik veya
travmatik olaylar bu deliklerden geçen sinir veya
damarlar üzerine bas>nç uygulayabilir (bkz. Bölüm
II, Levha 14-16).
BÖLÜM
I
LEVHA
9
11
S
Omurga
Önden görünüflü
Atlas (C1)
Atlas (C1)
Aksis (C1)
Aksis (C2)
C7
T1
T12
L1
L5
Sakrum (S1-5)
Sakrum
(S1-5)
Koksiks
Koksiks
L5
T12
L1
C7
T1
Sol yandan görünüflü
Omurga
Arkadan görünüflü