background image
Kafatas> taban>n>n iç yüzeyi, kendisine bi-
tiflik beyin bölümlerinin biçimlerine uyan bir
flekil kazanm>flt>r. Buras> belli belirsiz tepeler-
le birbirlerinden ayr>lan ve hacim ve derinli¤i
önden arkaya do¤ru art>fl gösteren ön, orta ve
arka olmak üzere üç tane kranial fossadan
oluflur.
Ön kranial fossa üç fossan>n en s>¤ olan>-
d>r ve beyinin frontal loblar>n>n alt bölümleri
buraya yuvalanm>flt>r. Loblar>n oluk ve girus-
lar> kendilerini kemik yüzeyde düzensizlikler
fleklinde yans>t>r. Bu fossa ön ve yanlardan
frontal kemik taraf>ndan s>n>rlan>r. Her iki
yanda fossan>n taban>, beyinin homolateral
frontal lobu ile bu loba ait meninkslerin orbi-
tal yüzeylerini destekleyen ve bunlar> orbita-
dan ay>ran frontal kemi¤in pürtüklü ve hafifçe
kubbe yapm>fl orbital pla¤> taraf>ndan meyda-
na getirilmifltir. Frontal hava sinüslerinin ar-
kaya do¤ru olan uzant>lar> orbital plaklarda
de¤iflik mesafelere kadar ilerleyebilir ve bu
plaklar>n medial parçalar> etmoidal labirentle-
rin üzerine yerleflmifltir.
Orta hattaki krista galinin her iki yan>nda,
burun bofllu¤u tavan>n>n oluflturulmas>na
yard>m eden oluklu etmoidal kribriform plakalar
yer almakta olup buraya olfaktör bulbuslar
yerleflmifltir ve ince olfaktör sinirler için çok
say>da delik içerir. Frontal tepe ile krista gali
aras>nda foramen çekum adl> küçük bir çukur
bulunmakta olup buradan ara s>ra burundan
superior sagital sinüse giden ince bir ven ge-
çer. Krista gali ve frontal tepe falks serebrinin
ön ucunun yap>flma noktas>n> sa¤lar.
Etmoid ve frontal kemiklerin arka k>sm>n-
da, ön kranial fossan>n taban> sfenoid kemik
gövdesinin ön parças> olan jugum sfenoidale ve
her iki yanda bu kemi¤in küçük kanatlar> tara-
f>ndan oluflturulur. Bu küçük kanatlar orta
kranial fossan>n ön parças>nda hafifçe örtüflür
ve lateral oluklar>n köklerine do¤ru uzanarak
böylece üst orbital yar>klar>n üst s>n>rlar>n>
yapar.
Küçük kanatlar>n arka s>n>rlar>n>n medial
uçlar>, tentorium serebellinin serbest kenarla-
r>n>n ön uçlar> için yap>flma noktas> yapan kü-
çük, yuvarlak uzant>lar, yani ön klinoid proses-
suslar
oluflturur. Her ön prosessusun medial
yüzünde internal karotid arteri kendisine ait
olu¤u meydana getirir ve bunlar>n her biri, ince bir
kemiksi çubukla, sabit konumda olmayan orta kli-
noid prosessusa ba¤lan>r ve böylece arterin kaver-
nöz sinüsten do¤du¤u noktada arter çevresinde dar
bir kemik halka oluflturur.
Orta kranial fossa ön ve arka fossalar>n aras> bir
derinli¤e sahiptir. Dar ve medialde yukar> do¤ru
kalk>k halde ise de her iki tarafta giderek genifller ve
derinleflir ve beyinin temporal loblar>na yatakl>k
edip bunlar> korur. Sfenoid kemi¤in küçük kanatla-
r>n>n arka s>n>rlar> ile prekiazmatik olu¤un ön s>n>r>
bunun ön hududunu yaparken üst petrozal sinüsler
ve sfenoidin dorsum sellalar> taraf>ndan oluklanm>fl
temporal kemi¤in petroz bölümlerinin ön s>n>rlar>
bunun arka s>n>r>n>; sfenoidin büyük kanatlar> ile
parietal kemiklerin frontal köfleleri ve temporal sku-
amalar da yan s>n>rlar>n> oluflturur.
Orta k>sm>n taban>n>, sfenoidal hava sinüsleri
içeren sfenoid kemi¤in gövdesi meydana getirmekte-
dir. Sfenoidin küçük kanatlar> gövdeye iki kökle
ba¤lanm>fl olup içinden optik (II) sinirler ve oftalmik
arterler geçen optik kanallar bu iki kökü birbirinden
ay>r>r. Prekiazmatik olu¤un arkas>nda median bir
yükselti olan tüberkulum sellalar ve hipofiz bezine ya-
takl>k eden hipofizeal fossa bulunmaktad>r. Fossa ar-
kada dorsum sellae taraf>ndan s>n>rlanmakta olup
dorsum sellae, yanlarda arka klinoid prosessuslara
do¤ru yay>lan, içbükey bir üst s>n>ra sahip, yukar>
do¤ru uzanan bir kemik plakad>r. Bu sellenin latera-
linde s>¤, sinüs gibi bir internal karotid arteri olu¤u yer
al>r; medialde bunun ön ucunda küçük bir tüberkül
bulunabilmekte olup bu tüberküle orta klinoid proses-
sus
ad> verilir (bkz. Netter Koleksiyonu, Cilt 4, sayfa
8).
Orta fossan>n lateral k>s>mlar> orbitalar>n ön k>-
s>mlar>; her iki yanda temporal fossalar; ve altta in-
fratemporal fossalar ile iliflkilidir. Orta fossa üst orbi-
tal yar>klar
üzerinden orbita ile ba¤lant> kurmaktad>r
(Levha 1).
BÖLÜM
I
LEVHA
6
8
C
Kafatas> Taban>n>n Kemikleri,
Belirleyici Noktalar> ve
Delikleri
Kafatas> Taban>n>n <çerden Görünümü: Kemikler
Frontal kemik
Üst sagital sinüsün olu¤u
Frontal tepe
Ön meningeal damarlar>n olu¤u
Orbital plakan>n iç yüzeyi
Foramen çekum
Etmoid kemik
Krista galli
Kribriform plaka
Sfenoid kemik
Küçük kanat
Ön klinoid prosessus
Büyük kanat
Orta meningeal damarlar>n
olu¤u (frontal dallar)
Gövde
Jugum
Prekiazmatik oluk
Tüberkulum sella
Hipofizeal fossa
Arka klinoid prosessus
Dorsum sella
Sella
tursika
ait oluk
Temporal kemik
Skuamöz bölüm
Petroz bölüm
Küçük petrozal sinirin olu¤u
Büyük petrozal sinirin olu¤u
Odituvar tüpün k>k>rda¤>
Arkuat eminens
Üst petrozal sinüsün olu¤u
Sigmoid sinüsün olu¤u
Parietal kemik
Oksipital kemik
Baziler bölüm
Alt petrozal sinüsün olu¤u
Arka meningeal damarlar>n oluklar>
Kondil
Yatay sinüsün olu¤u
Oksipital sinüsün olu¤u
<ç oksipital tepe
<ç oksipital protüberans
Üst sagital sinüsün olu¤u
Ön
kranial
fossa
Orta
kranial
fossa
Arka
kranial
fossa
Orta meningeal damarlar>n
olu¤u (parietal dallar)
Mastoid aç>