mekte olan insan vücut plan>n>n genetik kodunun
k>lavuzlu¤u, insan>n omurgal> atalar>n>n de¤iflik
formlar>n>n, bal>k, amfibiyanlar, sürüngenler ve me-
melilerden nas>l evrimleflti¤ini özetlemektedir. Erifl-
kin evrelerinde bir grup canl> hayvan, santral yaflam
çizgilerindeki baz> eski atalar>n> and>r>r. Baz> nesli
tükenmifl canl>lar>n fosil çeflitlerinin kay>tlar>na ait
bilgi ve canl> hayvanlarda karfl>laflt>rmal> anatomi ve
fizyoloji, insanda tamamen gereksiz ya da anlams>z
san>labilecek pek çok geliflimi anlaml> k>lm>flt>r.
1). Bal>¤a benzer bir hayvand>r, yaklafl>k 5 cm uzun-
lu¤undad>r, erken dönem insan embriyosunun te-
mel vücut plan>na sahiptir. Santral sinir sistemi, in-
sanda omurili¤e dönüflen embriyonik nöral tübe
benzeyen sinir kordundan oluflmaktad>r. Amfioksu-
sun, sindirim, solunum, boflalt>m ve dolafl>m sistem-
leri erken dönem insan embriyosunu and>rmakta-
d>r. Erken dönem insan embriyosundaki gibi, amfi-
oksusun iskeleti notokord içerir; sinir kordunun he-
men alt>nda vücut uzunlu¤u boyunca ince bir dizi
fleklinde uzanan turgid hücreler yer al>r. Amfioksu-
sun kas sistemi, vücudun her iki taraf>nda bireysel
kas segmentlerinden oluflur, bunlara miyotom veya
miyomer ad> verilir ve erken dönem insan embriyo-
sundaki miyotomlara benzer görünümdedirler.
Amfioksusun sinir kordu her miyotoma bir çift sinir
dal> verir ve miyomlar>n çizgili kas lifleri kas>ld>¤>n-
da yüzmenin lateral kayma hareketleri oluflur.
dönüflecek ilk yap> notokord'dur (Levha 1). Bu, 15.
günde, embriyonik diskin tam ortas>nda Hensen no-
dülü olarak bilinen ektoderm kütlesinden kaynakla-
nan bir dizi hücredir. Notokord hücreleri geçici ola-
rak yolk sak>n çat>s>n> oluflturan endodermden olu-
flur. Endodermden ayr>ld>ktan sonra notokord, geli-
flen ba¤>rsaklar ile embriyonun nöral tübü aras>nda
embriyo uzunlu¤unca yer alan bir dizi hücreden
oluflur.
s>nda 42-44 çift hücre kütlesine ayr>l>r, bunlar somit
kord'da bir araya gelirler (Levha 3).
rotomal hücreden primordium olarak bilinen omur-
gan>n merkezi oluflur. Vücut flekil ald>ktan sonra,
çiftler halinde mezanflimal hücreler dorsal ve latera-
le do¤ru uzan>r ve nöral arklar>n primordias>n> ve
kostal yap>lar> oluflturur. Kostal yap>lar kaburga ha-
line dönüflürler, torasik vertebralar>n cisimleri ve
nöral ark>n transvers cisimleri ile eklem yaparlar.
ile sinir kordu
(sol yar>s>)
solungaç yar>lar>
sap>
(notokordun
olufltu¤u yap>)
gösterilen
fleklin enine kesiti
sak>n
çat>s>
primordiyas>
(sa¤ yar>s>)
diskin enine kesiti