analis olarak uzan>r. Bu nokta coccygeus tepesi hizas>ndad>r.
Gaita depolanmas>nda rol oynayan genifl k>sm> "
ampulla rekti"
olarak adland>r>l>r. Üst 2/3 d>fl>ndaki alanlar periton ile örtülü
de¤ildir. bat>n>n en derin noktas> olan
excavatio recto-uterina
(Douglas ç>kmaz>)'n>n arka k>sm>n> oluflturur. Mukozas> özefa-
gus mukozas>na benzeyen kal>n ve damardan zengin bir yap>da-
d>r. <ç yüzeyinde çeflitli plikalar bulunur.
Anal Kanal.
Yaklafl>k 4 cm boyunda 3 cm eninde olan sindi-
rim kanal>n>n son bölümüdür. Çevresini saran sirküler kas M.
sfinkter ani internustur. D>fla do¤ru olan çizgili kas demetine de
M sfinkter ani eksternus denir. Mukozas> oldukça kal>n olan bu
bölgede altlar>nda genifl vasküler yap>lar>n bulundu¤u plikalar
vard>r. Bofl oldu¤u zaman ayn> vajinada oldu¤u gibi duvarlar>
birbirine temastad>r. Rektum ve anal kanal>n beslenmesi ben-
zerdir. Anorektal bileflkenin üzerinde kalan alan>n üst k>sm>n>
superior rektal arter besler. Medial rektal arter rektum orta ve
alt k>sm>na dallar verir . Ayr>ca aorta abominalisden direk olarak
ayr>lan A. sakralis media genel olarak rektumun beslenmesine
katk>da bulunur.
Rektum ve anal kanal>n üst yar>s>n>n innervasyonu çevresin-
deki rektal pleksuslar taraf>ndan sa¤lan>r. Parasempatik inner-
vasyonu sakral pleksustan (S2-S4), sempatik innervasyonu hi-
pogastrik pleksustan L1-L2 den gelir. Anal kanal>n geri kalan
k>sm>n>n innervasyonu N. pudendusun dal> olan n rektalis infe-
rior ile sa¤lan>r.
Pelvik Planlar ve Boflluklar
Herbir pelvik organ, komflu organlardan ba¤>ms>z olarak hare-
ket edebilmektedir. Bu özellik, pelviste organlar aras>nda röla-
tif olarak daha gevflek ba¤lara ve gözeli ba¤ dokusunun yo¤un-
lu¤una ba¤lanm>flt>r. Örne¤in mesane, serviks üzerinde olduk-
ça büyük çaplara ulaflabilmektedir. Bu cerrahi klevaj alanlar> ve
boflluklar, tam anlam> ile bofl olmay>p, ya¤ dokusu ve areolar
ba¤ dokusu ile doludur.
Prevezikal Alan (Retzius).
Rektus kas>n>n alt>nda yer alan,
önde laterale do¤ru kemik pelvis ve pelvik duvar, yukar>da ab-
dominal duvar ile s>n>rland>r>lm>fl aland>r. Arka k>s>mda proksi-
mal üretra ve mesane yer almaktad>r. Arka lateral s>n>r>, pubo-
servikal fasian>n arkus tendineus fasia pelvise olan ba¤lant>s>
oluflturur. Üst s>n>r>n> pubik kemiklerin üst kollar> oluflturur.
Mesane boynu süspansiyon prosedürlerinde bu bölgede sert
fibröz bir ba¤ olan
iliopektineal ligament (cooper ba¤>) kulla-
n>lmaktad>r.
Vezikovajinal ve Vezikoservikal Alan.
Alt üriner sis-
tem ve genital sistem ince bir supra- vajinal septum ile ayr>lmak-
tad>r. Bu alan>n alt s>n>r>n> üretran>n vajina ile birleflti¤i 2/3'lük
distal k>sm> oluflturur. Periton alt>nda vesiko-servikal peritoneal
refleksiyonun oldu¤u bölgeye kadar uzanmaktad>r. Lateralde
kardinal ligamentin vesikal ve genital aç>lanmas>n>n oldu¤u pel-
vik yan duvara kadar uzanmaktad>r.
Rektovajinal Alan.
Vajinan>n arka yüzünde yer al>r. Hyme-
nal ringin 2-3 cm üzerinde perineal cisimin apeksinden bafllaya-
rak yukar>da douglas bofllu¤u, lateralde parietal endopelvik fa-
siaya kadar uzan>r. Serviks hizas>nda kardinal ve uterosakral li-
gamentlere ait baz> lifler vajina arkas>nda afla¤> uzanarak rektu-
mun lateral duvarlar>na ba¤lan>r ve tekrar sakruma do¤ru uza-
n>rlar. Bu liflere rektal pillarlar ad> verilir ve bu bölgede orta hat-
ta yer alan rektovajinal alan ile vajinal destek operasyonlar>nda
kullan>lan sakrospinoz ligamentinde yer ald>¤> lateral pararektal
alanlar>n> birbirlerinden ay>r>r.
KAYNAKLAR
1.
Wall LL, DeLanjey JOL. The politics of prolapse: a revisionist appro-
ach to disorders of the pelvic floor in women. Perspect Biol Med
1991; 34: 486-496.
2.
Zacharin RF. Pulsion enterocele: review of functional anatomy of
the pelvic floor. Obstet Gynecol 1980; 55: 135-140.
3.
Wall LL. The muscles of the pelvic floor. Clin obstet Gynecol 1993;
36: 910-925.
4.
DeLanjey JOL. Structural support of the urethra as it relates to stress
urinery incontinence: the hammock hypothesis. Am J Obstet Gyne-
col 1994; 170: 1713-1723.
5.
Gosling JA, Dixson JS, Thompson SA. A comparative study of the
human external sphincter and periurethral levator ani muscles Br J
Urol 1981; 53: 35-41.
6.
DeLanjey JOL. Anatomy and biomechanics of genital prolapse. Clin
Obstet Gynecol 1993; 36: 897-909.
7.
Norton PA. Pelvic floor disorders: the role of fascia and liga-
ments.Clin Obstet Gynecol 1993; 36: 926-938.
8.
Castelo-Branco C, Duran M. Skin collogen changes related to age
and hormonreplacement therapy. Maturitas 1992; 15: 113-119.
9.
Kondo A, Narushima M. Pelvic fascia strength in women with stress
urinary incontinence in comparison with those who are continent.
Neurourol Urodyn 1994; 13: 507-513.
10.
Bozk>rl> <. Ürogenital sistemin klinik anatomi ve fizyolojisi. Yeni Üro-
loji 1999; 3-26.
11.
Burnstock G. The changing face of autonomic neurotransmission.
Acta physiol Scand 1986; 126: 67-91.
12.
DeLanjey JOL. Anatomy and physiology of urinary incontinence.
Clin Obstet Gynecol 1990; 33: 298-307.
13.
Benness CJ, Cutner A. Bladder neck competence in women with lo-
wer urinary tract symptoms. Int Urogynecol 1990; 1: 173.
14.
McGuire E. Urethral sphicter mechanisms Urol Clin North Am 1979;
6: 39-49.
15.
Güner H, Yaz>c> FG: Kad>n Genital sistemi ve Pelvik taban Anatomi-
si. In: Ürojinekoloji H. Güner (ed) Atlas Kitabevi 2002; 1-10.
16.
Klutke C, Golomb J. The anatomy of stress incontinence: magnetic
resonance imaging of the female bladder neck and urethra J Urol
1989; 143: 563-572.
17.
Raz S. The anatomy of pelvic support and stress incontinence: Atlas
of transvaginal surgery Philadelphia WB Saunders 1992; 1-22.
18.
Wahle GR, Young GP. Anatomy and pathophysiology of pelvic su-
port. In: Raz S: Female Urology Second edition, WB saunders 1996;
57-72.
19.
Female pelvic anatomy Rock JA, Thompson JD (ed): The Telinde's
Operative Gynecology. Lippincott Williams&Wilkins 1997; 63-95.
11
B ö l ü m
1
Kad>n Genital Sistemi ve Pelvik Taban Cerrahi Anatomisi