background image
rur. Bu nedenle konnektif dokunun yap>s>nda bir bozukluk ol-
du¤unda kaslar>n oluflturdu¤u destek zay>flayacakt>r.
Konnektif doku statik de¤il dinamik bir yap>d>r ve strese ce-
vap olarak "remodeling" ad> verilen belirgin bir yeniden yap>-
lanma oluflturabilir. Bu özellikle cerrahi sonras> yara iyileflme-
sinde önemlidir. Hormonal de¤ifliklikler ve yafllanma kollojen
üzerinde oldukça önemli etkilere sahiptir. Beslenme ve C vita-
mini kollojen sentezinde oldukça önemlidir. Stres inkontinans>
olan kad>nlar>n fasias>nda hem kollojen içeri¤inin hem de kol-
lojen kuvvetinin daha az oldu¤u gösterilmifltir.
PELV
D>fl Genital Organlar
Kad>n pelvisine d>fltan bak>ld>¤>nda gözlenen tüm yap>lar
vulva
olarak adland>r>l>r. Bu bölge ürogenital ve anal bölgenin d>fltan
bak>ld>¤> zaman görünen k>sm>d>r. Bafll>ca bölümleri mons pubis
(mons veneris), labium majus ve minus, klitoris ve vestibulum-
dur. Ayr>ca yüzeyel planda üretra ve çeflitli glandlar>n aç>lma
a¤>zlar> bulunur (fiekil 5).
Mons Pubis.
Symphisis pubis ön k>sm>nda bulunan ya¤ ve
ba¤ dokusundan zengin, çok katl> keratinize epitel ile kapl> erifl-
kinde yüzeyi k>llarla örtülü bir aland>r. Yüzeyinde bulunan k>l-
lar, kad>n ile erkekte yerleflim olarak farkl>l>k gösterir. Kad>nda
üst s>n>rlar> bellidir ve spina iliaca anterior superiorlar> birleflti-
ren hayali çizgi hizas>ndayken erkekte böyle bir s>n>r yoktur ve
göbek bölgesindeki k>llarla devam eder. Beslenmesini esas ola-
rak femoral arterin iki dal>ndan sa¤lar. Bu dallar A. pudenta eks-
terna ve A. epigastrika superficialistir. ve iliohipogastrik sinirler taraf>ndan sa¤lan>r. Lateral bölüm in-
nervasyonuna N genitofemoralis de kat>l>r.
Labium Majus (D>fl dudaklar).
Genital girimin her iki ya-
n>nda bulunan bireyler aras>nda çeflitli derecede yap>sal farkl>-
l>klar> bulunan ya¤ içeri¤i yüksek deri k>vr>mlar>d>r. Yaklafl>k 8
cm uzunlu¤unda ve 2,5 cm geniflli¤indedir. Önde mons pubis-
den bafllar ve arkaya perineye do¤ru uzan>r. Puberte öncesinde
tamamen vajinal girifli kapat>rken do¤um yapm>fl kad>nda daha
gevflek durumdad>r ve tamamen kapatmaz. Yo¤un bir flekilde
ya¤ ve ba¤ dokusu içermektedir. Çevre dokudan belirgin flekil-
de daha kabar>k olarak gözlenir. Bu kabar>kl>¤> yap>s>nda bulu-
nan ya¤ dokusu sa¤lar. D>fl yüzü çok katl> keratinize epitel ile
örtülüdür. D>fl yüzü mons pubisde bulunan k>llar>n devam> ile
kapl>d>r. dan daha koyu olarak gözlenir. <ç yüz daha çok mukoza rengi-
ne yak>nd>r. Ya¤ ve ter bezlerinden zengindir. Uterusun ba¤la-
r>ndan olan ligamentum teres uteri (rotundum) kanalis ingu-
inalisden geçerek labium majus derisi ve ba¤ dokusuna da¤>la-
rak sonlan>r. Zengin bir damar a¤>na sahiptir. Bu nedenle trav-
ma ve cerrahi sonras>nda ciddi hematomlarla karfl>lafl>labilir.
Önde A. pudenta eksternan>n dallar> ve round ligamenti damar-
lar>n>n son uçlar>, arkada A. pudenta internan>n dallar> ile besle-
nir. Venleri arterleri ile ayn> isme sahiptir ve onlar> takip eder
Ön k>sm>n duyusu N. ilioinguinalis ve N. genitofemoralisin ge-
nital dal> ile iletilir. Orta ve arka bölgenin duyusunu N cutene-
us femoralis medialis ile iletilir.
Labium Minus (<ç dudaklar).
Özellikle nulliparlarda labi-
um majuslar taraf>ndan örtülen yaklafl>k 5 cm boyunda 1 cm ge-
niflli¤inde deri k>vr>mlar>d>r. Labium majus ile olan s>n>r>
sulcus
nympholabialis olarak adland>r>l>r. Önde klitoris düzeyinden
bafllar arkada labium majus sonlanma bölgesinin önünde birbi-
rine kaynaflarak sonlan>r. Bu kaynaflma bölgesi
forflet (fourchet-
te) olarak adland>r>l>r. Klitorisi önden ve arkadan sarar. Önde
bulunan deri katlant>s>
prepicium clitoris arkas>nda bulunan
deri katlant>s> da
frenulum clitoris ad>n> al>r. Direk bak>ld>¤>n-
da nemli yüzeyli, mukoza rengi k>rm>z>l>¤>nda bir deri k>vr>md>r.
K>l follikülü ve ter bezi yoktur. Ba¤ dokusundan ve kan damar-
lar>ndan zengin bir yap>ya sahiptir. Ön k>sm> A. pudenta inter-
nan>n klitoral dal> taraf>ndan beslenir. Orta ve arka bölümü A.
pudenta internan>n labial dallar> taraf>ndan beslenir.
Vestibulum Vajina.
Lateralde labia minoralar taraf>ndan s>-
n>rland>r>lan önde klitoris arkada ise forflete kadar uzanan aç>k-
l>kt>r. Bu aç>kl>¤a vajina, üretra ve bez a¤>zlar> aç>lmaktad>r. For-
flet ile vestibulum vajina aras>nda kalan k>s>m
fossa navicularis
olarak adland>r>l>r.
Bartholin Bezi. Vestibulum Vajinan>n lateralinde bulbus
vestibulinin arka k>sm> ile komflu olan bir bezdir. Esas fonksiyo-
nu özellikle cinsel iliflki esnas>nda vajinal kayganl>¤> sa¤lamakt>r.
Her iki taraf>n bezleri yaklafl>k 2 cm uzunlu¤unda olan bir kanal
ile sulcus nympholabialise aç>l>r. Bu kanal>n t>kanmas> bu alan-
da kist ve bezin enfeksiyonu apse olarak karfl>m>za ç>kar. D>fl ge-
nital organlar>n genel besleyici arteri olan A. pudenta interna ve
6
K > s > m
1
Temel Bilgiler-Etyoloji ve Fizyopatoloji
fiekil 5
Vulvan>n flematik görünümü.
Mons pubis
Corpus clitoris
Clitoris
Labium majus
Labium minus
Vajina
Anüs
Perineum
Hymen
Bartholin bezi
Ürethra