dan sa¤lan>r.
parauretral bezlerdir. Beslenmesi ve innervasyonu Bartholin
bezi ile benzerlik göstermektedir
bium majusun tersine ön uçlar> daha ince arkaya gidildikçe ka-
l>nlaflan bir yap>s> vard>r. Uzunlu¤u yaklafl>k 2,5 cm kal>nl>¤> 1-2
cm olan ven toplulu¤udur. M bulbospongiosuslar taraf>ndan sa-
r>lm>flt>r. Ayn> peniste oldu¤u gibi ereksiyon özelli¤e sahiptir.
jen ve elastik lifler oluflturur. <ç ve d>fl yüzü keratinize olmayan
çok katl> epitel ile örtülüdür. Bez ve kas dokusu bulunmaz, si-
nir dokusu az miktarda bulunur. Yafl>n ilerlemesi ile beraber da-
ha incelir. Ortas>nda menstruel kan>n d>flar>ya ak>m>na izin ve-
ren bir aç>kl>k bulunmaktad>r. Bu aç>kl>¤>n flekli bireyden bire-
ye de¤iflerek, anulerden yar>m ay flekline kadar pek çok formda
bulunabilir. Embryonel geliflimin 6.ay>na kadar deliksiz bir yap>-
dad>r. Bu deliksiz yap>s>n>n do¤umdan sonra da devam etmesi
halinde
k>sa sürede skatrize olur. Beslenmesi labium minör ile benzer-
likler gösterir.
yolojik olarak 2/3 üst k>sm> müllerian kanaldan 1/3 alt k>sm>
ürogenital sinüsten oluflmufltur. Vajinan>n komfluluklar> kabaca
3 bölüme ayr>larak incelenebilir. Üst 1/3 lük ön k>sm> mesane
gövdesi ve üreterle, arka k>sm> Douglas bofllu¤u ile komfludur.
Üst 1/3 lateral bölümünü kardinal ligamentler destekler. Orta
1/3 k>s>m önde mesane boynu ve trigon, arkada ise rektum ile
komfludur. Alt 1/3 k>s>m önde üretra, arkada ise levator kas> lif-
leri ile komfludur. Ön ve arka duvarlar> birbiri ile temas halinde-
dir ve enine kesitte "H" harfi gibi gözlenir. Ön duvar> 6 7 cm
arka duvar> yaklafl>k 9 cm dir.
florada bulunan laktobasiller taraf>ndan y>k>larak vajinan>n asit
yap>s>n> oluflturur. Kas tabakas> içte sirküler d>flta longitudinal
olarak seyreder. Hemen alt>nda zengin kan ve lenf damarlar>
bulunur. Belirgin bez dokusu bulunmaz. Lümen >slakl>¤>n>n ne-
deni servikal sekresyonlar ve vajina epitelinden olan transüdas-
yondur. Vajinada belirgin seroza tabakas> bulunmaz ve d>fl taba-
arka duvarlar>n iç yüzünde mukoza plikalar> (rugae vaginalis)
vard>r.
3 üst k>sm>n beslenmesi A. Uterina, 1/3 orta k>sm>n beslenmesi
A. vesikalis inferior, 1/3 alt k>sm>n beslenmesi ise A. rektalis in-
ferior ve A. pudenta interna taraf>ndan sa¤lan>r. Her üç bölgeye
de dallar gönderen di¤er önemli damar direk olarak A iliaka in-
ternadan ayr>lan A. vaginalistir. Venler arterler ile ayn> yolu iz-
ler. Kabaca lenfatik drenaj> 1/3 üst k>sm> inguinal lenf nodlar>-
na, 1/3 orta k>sm> internal iliak lenf nodlar>na, 1/3 üst k>sm> ise
common iliak lenf nodlar>na olur.
s>mda üreterle ve vajinan>n arka forniksi ile komflu armut flek-
linde fibromuskuler bir organd>r. fiekil ve büyüklük bak>m>n-
dan çeflitli hormonal uyar>lar ve parite ile de¤iflkenlik gösterir.
Ortalama a¤>rl>¤> 35-40 gr kadard>r. Korpus ve serviks olmak
üzere iki ana k>s>mdan oluflmaktad>r. Kad>n hayat> boyunca bu
iki k>s>m>n birbiri ile olan orant>s> de¤iflkenlik göstermektedir.
Puberte öncesi ve menopozal dönemde boyut bak>m>ndan bir-
birine yak>nd>r. Reproduktif ça¤da gebelik ve di¤er patolojik
durumlar>n d>fl>nda korpus serviksten yaklafl>k iki kat daha bü-
yüktür.
gamentler ile as>l>d>r. Önde mesane ile komfludur. Mesane ile
aras>nda gevflek bir ba¤ dokusu bulunur. Daha çok konnektif
ba¤ dokusundan oluflmufltur. Düz kas oran> % 10 kadard>r. Va-
jina içerisine do¤ru uzanan k>sm>
kaviteye aç>lan a¤z>na internal os, vajinaya aç>lan a¤>z k>sm>na
ise eksternal os denir.
lumnar epitel ile kapl>d>r. Bu kanalda alttaki ba¤ dokusuna uza-
nan bez yap>lar> bulunur. Bu bez yap>lar>n>n a¤>zlar>n>n t>kan-
mas> ile boyutu farkl>l>klar gösteren kistik yap>lar oluflur. Bunla-
ra
hip
bilmesi nedeni ile genel olarak serviks kanseri geliflim bölgesi
olarak kabul edilmektedir. Endoserviksde bulunan kriptalarda
servikal bezler bulunur ve bu servikal mukus sekresyonu hor-
mona duyarl>d>r. Östrojen etkisi ile berrak ve ak>c> nitelik kaza-
n>r. Miktar olarak servikal mukus ovulasyondan 24 saat önce en
fazla miktarda salg>lan>r. Servikal os do¤um yapmam>fl kad>nlar-