dan deiik ekillerde tanimlanir. Nefes alma zorluu, nefes verme zorluu,
aldii havanin yetmeme hissi, göüste sikinti hissi gibi tanimlanabilir. Dispne
algilamasi nefes alip vermenin farkinda olmaktan solunum disterisine kadar
geni bir spektrum gösterir. Dispne, takipne gibi objektif bulgularla birlikte
olmadii sürece sübjektif bir yakinmadir. Çou hastada dispne alarme edici
bir semptomdur ve hekime en sik bavuru nedenleri arasindadir.
dan oluur. lki, yüz ve solunum sistemindeki mekanoreseptörlerden gelen
bilgilerin serebral kortekse iletildii duysal inputlardir. Farkli bölgelerin
uyarilmasi farkli duysal algilamalara yol açar. Merkezi sinir sisteminde disp-
ne algilamasini salayan spesifik bir bölge bulunamamitir. Nervus vagus
araciliiyla hava yollari ve akcierlerden, solunum kaslarindan, göüs du-
varindan ve de kemoreseptörlerden gelen inputlar, sensoryomotor kortekse
giden yoldan spinal kord veya supraspinal bölge gibi sinir sisteminin deiik
bölgelerinde ilenir. Yetersiz oksijen sunumu veya kullanimi gibi faktörlerle
tetiklenen ilave sensoryal inputlar henüz yeterince anlailamamitir. kinci
komponent ise sensoryomotor kortekse ulaan bilginin yorumlanmasi ile
oluan duyunun algilanmasidir. Bu alginin yorumlanmasi büyük oranda ki-
inin psikolojik donanimina balidir.
lunumu olan biri, diardan bakildiinda hava açlii çekiyormu gibi gö-
rülmesine ramen, hasta nefesinin daraldiini hissetmez. Aksine konjestif
kalp yetersizlii veya kronik obstüktif akcier hastalii olan hastalar, belirgin
olarak hava açlii hissinden yakinirlar. Narkotik verilmesi veya akut hiper-
kapni gibi algilamanin körletii durumlarda anormal solunum paterninin
devam etmesine ramen dispne hissi ortadan kalkabilir. Anksiyete dispne
hissini arttirir. Somatik nedenlerin elimine edilmesi sonucunda tanisi konu-
lan psikojenik dispneden anksiyete sorumludur. stirahatte oluup aktivite
ile azalan anksiyete veya dier psikolojik faktörlere bali dispne, bu yönden
kardiyopulmoner hastaliklara bali dispneden ayrilir.