background image
n
"Sigara önlenebilir tek ölüm nedeni" olarak tanimlanmaktadir. Sigaraya kari
mücadele bireyin eitiminden, sigara üreticilerine dek uzanan çok yönlü, top
yekün bir eylemdir. Tütün kontrolü olarak anilan bu süreci "sigara birakma
poliklinii" etkinlikleri ile kisitlamamak gerekir. Bir yandan sigara mücade-
lesi sürerken dier yandan sigara kullanmakta olan insanlar hekimlerden bi-
rakma aamasinda yardim beklemektedirler. Bu bölümde sigara içen insana
birakma aamasinda nasil destek olunabilir sorusuna yanit arayacaiz.
Sigara Baimlilii
n
Sigara psikoaktif bir maddedir. Sigara baimliliinin psikolojik ve farmakolo-
jik olmak üzere iki ayri bileeni vardir. Baimlilii tütün içerisindeki nikotin
yapmaktadir. Bu maddenin baimlilii Amerikan Psikiyatri Birliince eroin
ve kokain baimlilii ile e tutulmutur.
n
Nikotin merkezi sinir siteminde (MSS) dopaminerjik nöronlari uyararak,
dopamin salgilanmasini salar. Böylece MSS uyarani olarak davranir.
Sigara birakma
Sorgu ­ Baimliliin Belirlenmesi
n
Sigara birakma çabasindaki olguya yardim etmek için belirlenen yöntemin
hem psikolojik hemde farmakolojik baimlilii göz önüne alarak tasarilan-
masi baariyi arttiracaktir. Sigara birakma sürecinde yanlizca hekimler deil,
psikologlar, hemireler, fizyoterapistler, sosyal gönüllüler görev alabilir. An-
cak tedavi belirlemede tip doktoru yönlendirici olmalidir.
n
Öncelikle olgunun, içtii sigaranin sayisini, içme süresini, yaadii sosyal
çevreyi, sigaraya bali yakinmalarini sorgulamak gereklidir. Olgularin niko-
tin baimlilik derecesini belirlemek tedavi seçimi açisindan yararli olacaktir.
Bunu belirlemek amaci ile en sik Fagerström baimlilik sorgulamasi yapilir.
Aaidaki Tabloda, bu sorgulamada 6 ve üzeri puani alanlar ileri derecede
97
SGARAYI BIRAKMA
AKIL NOTLARI
Referans Kaynaklar Sizin çin Özetlendi !
SG
R
Dr. Çalar Çuhadarolu