background image
lenmifltir. Bu sanatç>lar, Anton Räderscheidt, Lovis Corinth, Otto Dix ve Jo-
hannes Thiel'dir [Jung, 1974].
Bu bölümde literatürü de gözden geçirerek, sa¤ hemisfer hasar>n>n 13 pro-
fesyonel ressam>n sanat hayat>na olan etkilerini inceleyece¤iz. Sanat özgürlü-
¤ünün nadiren basit kurallar> takip etti¤i gerçe¤inden hareketle, ciddi engel-
lerle karfl>laflaca¤>m>z>n fark>nday>z. Elbette sanatç>lar ve sanat tarihçileri, her
zaman ayn> nörolojik bak>fl aç>s>n> paylaflmayacaklard>r. Bu yüzden gözlemle-
rimizi çok dikkatli yorumlamak zorunday>z.
(1) Anton Räderscheidt
Anton Räderscheidt (11 Ekim 1892-8 Mart 1970) sanat kariyerine, do¤du-
¤u kasaba olan Köln'de bafllad>. Portreleri ve insan vücudu resimleri, 1925'de
Mannheim'daki ünlü "Neue Sachlichkeit" sergisinde gösterildi. Ça¤dafl eks-
presyonistik ressamlar>n tersine, kiflilerin ve çevrelerinin fotografik sanata ya-
k>n resmedildi¤i ve duygusal içeri¤in minimuma indirgendi¤i "Magischer
Realismus" (sihirli realizm) ak>m>n>n öncülerinden biriydi. Sanat>, Naziler ta-
raf>ndan "yozlaflm>fl" olarak nitelendirildi. 1935'de Almanya'dan göç ederek
1949'a kadar , daha sonra ikinci kar>s>
Gisèle ile Köln'e döndü. Stili, 1950'den sonra de¤iflti, art>k soyut ekspresyo-
nizmden esinlenmekteydi. 24 Eylül 1967'de Köln'deki büyük sergiden k>sa bir
süre önce, belirgin görme kayb>n>n oldu¤u, silik sol hemiparezi geçirdi. Uzay-
sal oryantasyon bozuklu¤u, bafllang>çta fliddetli olan prosopagnozi, sol `hemi-
neglect' (yar> ihmal) ile sol homonim hemianopsisi vard>. Yüz tan>ma proble-
mi o kadar a¤>rd> ki yak>n akrabalar>n> dahi tan>yam>yordu. Bu problem hafta-
larca devam etti [Jung, 1974; Herzog, 1991]. 1967 Aral>k ay>nda bafllay>p 1969
Haziran>na kadar olan dönemde Räderscheidt fliddetli sol yar>-ihmal bulgula-
r>n> kompanse etmek amac>yla 60'dan fazla kiflisel portreyi kapsayan oldukça
genifl bir seri resmetti. Jung'un 1974'deki yay>n>nda, ressam>n 5 ayr> kiflisel por-
tresi kullan>larak, ihmaldeki düzelme gösterilmifltir. Dört ard>fl>k kiflisel portre
serisi ise [fiekil 8b ve 9a-c, Jung 1974] daha sonra defalarca yay>nland> [Gard-
ner, 1977; Butter, 2004]. Räderscheidt, inmesinden flu sözlerle bahsetmektedir:
"Tüm irade gücümü kullanarak, tekrar düzgün görebilmek için gözlerimi zor-
lad>m... Bu inme beni yaflam>n sahnesinden uzaklaflt>rd>; benimse sahne arka-
s>ndaki oyunum halen devam ediyor. Art>k bu oyunun yönetmeni olmasam da
dikkatimi toplamal> ve oyuna girebilmeliyim.... Gereksinimlerimi sadece al>fl-
kanl>klar>mla sa¤l>yorum. Hem ayr>ca, o parlak renklerimi de yitiriyorum...
Çevremdekileri resmetmek, lanet olas> zor bir fley. Hiçbir fley yerinde durmu-
yor, hiçbir fley fleklini muhafaza etmiyor. Belki de bu de¤iflmeyen hareketi kul-
lanabilirsem, inand>r>c> bir flekle odaklanabilirim... Geçmiflte sanki bir avlan-
maya [flekil] benzeyen fley, art>k, daha çok suyun içinde ç>plak elle alabal>k ya-
kalamaya benziyor... Resim yapmak adeta y>rt>c> bir hayvan> evcillefltirmek
2
Bäzner/Hennerici