background image
Özet
Soyut sanat yapmak üstün entelektüel yetenekler gerektirir. Ancak Willem de Kooning
son resimlerini Alzheimer hastal>¤> olarak teflhis edilmifl olan maluliyeti s>ras>nda, baflar>yla
yapm>flt>r. Benim yapt>¤>m araflt>rmaya dek ne sanat ne de bilim bu fenomeni tan>mlamak
veya insano¤lunun keflif ve yarat>c>l>¤>na dair gizemi çözmek için bir aç>klama veya düflün-
ce metodu sunmufltur. De Kooning fenomeninin bu `Sanat-Bilimi' çal>flmas>nda, beyin çal>fl-
malar> üzerine sistematik bilgi kullan>m>, yani "Beyin Metodlar>" ile planlad>¤>m `Düflünce
Metod'lar>n> kulland>m. `Gözlem Metod'umla de Kooning'in demans öncesi ve sonras> re-
simlerini inceledim ve bunlar>n teknik ve anlat>m aç>s>ndan karfl>laflt>r>labilir olduklar>n> gör-
düm. Bu da, demansda yarat>lan sanat>n gerçekli¤ini gösterir. Burada `Kognitif Analiz'im ile
de `Demans S>ras>nda Yarat>c>l>k' ad> verilen, Kooning sendromu'nu tan>mlad>m. Ortaya ç>k-
ma ve iflleme aç>s>ndan eflsiz olan bu sendrom; (1) beynin ifllev ve ifllev bozukluklar>n>n özel
bir kar>fl>m>d>r; bu vakada üç bellek sistemi ­iflleyen, prosedural ve epizodik- korunmufltur,
ancak semantik bellekte y>k>m vard>r, (2) sonuç olarak demans s>ras>ndaki yarat>c>l>k, zihni
tekrar harekete geçirmeye yarayacak bir uyarana karfl> verilen yan>t ile nitelidir. Yapt>¤>m ça-
l>flmada: (1) `Demans S>ras>nda Yarat>c>l>k Sendromu' tan>mlanmaktad>r. Bu kavram>n; (a)
tan>m>, tan> kriterleri, iflleyifli, mant>¤> ve `kognitif onar>m' ihtimali ele al>nmakta ve (b) de-
mansdan malul iken Kooning'in sanattaki yarat>c>l>¤>n>n gizemi çözülmektedir; (2) Beynin
iflleyiflindeki bilgilere dayanan `Yeni Düflünce Metodlar>', di¤er bir deyiflle `Beyin Metodlar>'
gerçe¤in takibinde yeni bir yol açmakdad>r. `Gözlem Metodlar>' uyar>y> tarif etme¤e yarar-
ken, `Kognitif Analiz' ise kognitif yeteneklerin de¤erlendirilmesini yapmaktad>r. (3) Sanat ve
bilimi yeni bir bilim dal> ad>yla, `Sanat-Bilimi' fleklinde entegre etmektedir.
Copyright
© 2007 S. Karger AG, Basel
Bogousslavsky J, Hennerici MG (eds): Neurological Disorders in Famous Artists ­ Part 2.
Front Neurol Neurosci. Basel, Karger, 2007, vol 22, pp 150­168
Carlos Hugo Espinel
The Blood Pressure Center and Georgetown University School of Medicine
Washington, D.C., USA
Bellek ve Sanatta Yarat>c>l>k:
De Kooning'de oldu¤u gibi
"Demans S>ras>nda Yarat>c>l>k" Sendromu
Yarat>c>l>¤>n `Sanat-Bilimi' Çal>flmas>, `Beyin Metodlar>' ve
Sonuçlar>